This shows you the differences between two versions of the page.
Both sides previous revision Previous revision Next revision | Previous revision | ||
el:magazines:traino:no_10:eoka [2020/08/24 11:46] no_name12 |
el:magazines:traino:no_10:eoka [2020/08/28 15:06] (current) no_name12 |
||
---|---|---|---|
Line 4: | Line 4: | ||
// | // | ||
- | ** | + | |
- | Φανταστείτε να ανοίγετε την εφημερίδα και | + | {{: |
+ | |||
+ | //1958 Διαδήλωση εργατών ενάντια στην τρομοκρατία των μασκοφόρων// | ||
+ | |||
+ | --- | ||
+ | |||
+ | **Φανταστείτε να ανοίγετε την εφημερίδα και | ||
να διαβάζετε: | να διαβάζετε: | ||
κακοποίησαν βοσκό στο Αυγόρου. Τον | κακοποίησαν βοσκό στο Αυγόρου. Τον | ||
Line 165: | Line 171: | ||
δύσκολη σε σύγκριση με τα αστικά κέντρα - | δύσκολη σε σύγκριση με τα αστικά κέντρα - | ||
κωμοπόλεις της Ανατολικής Κύπρου. | κωμοπόλεις της Ανατολικής Κύπρου. | ||
- | |||
- | {{: | ||
- | |||
- | //1958 Διαδήλωση εργατών ενάντια στην τρομοκρατία των μασκοφόρων// | ||
- | |||
- | --- | ||
**1. Η καθιέρωση της ΕΟΚΑ | **1. Η καθιέρωση της ΕΟΚΑ | ||
Line 965: | Line 965: | ||
Αγιο Σέργιο, | Αγιο Σέργιο, | ||
το Λιοπέτρι, | το Λιοπέτρι, | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | //* Στην παρένθεση αριθμός πολιτών που πέθαναν κατά τις διακοινοτικές ταραχές | ||
+ | Η ΕΟΚΑ έκανε 265 εκτελέσεις. 131 Ε/Κ (Ελληνοκυπρίων) και 134 Τ/Κ (Τουρκοκυπρίων) και Άγγλων. | ||
+ | Το μόνο «Απελευθερωτικό κίνημα» στον κόσμο που σκότωσε περισσότερους «προδότες» παρά | ||
+ | κατακτητές.// | ||
+ | |||
+ | --- | ||
Στις αρχές του Απρίλη η Αριστερά απάντησε | Στις αρχές του Απρίλη η Αριστερά απάντησε | ||
Line 993: | Line 1002: | ||
Στις 17 Απριλίου έγινε επίθεση στην Αγία | Στις 17 Απριλίου έγινε επίθεση στην Αγία | ||
Βαρβάρα ενώ στο Πραστειό ο ιερέας [το κείμενο κόβεται εδώ...] | Βαρβάρα ενώ στο Πραστειό ο ιερέας [το κείμενο κόβεται εδώ...] | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | --- | ||
**5. Ολοκληρωτικός Πόλεμος: | **5. Ολοκληρωτικός Πόλεμος: | ||
Line 999: | Line 1014: | ||
βασανιστήρια** | βασανιστήρια** | ||
+ | Μέχρι το τέλος του Απρίλη έγιναν | ||
+ | καταγγελίες για επεισόδια στην Κανναβιού, | ||
+ | τη Βιτσάδα, | ||
- | + | Αυξανόμενα στην Κύπρο διαμορφωνόταν ένα | |
+ | κλίμα εμφυλίου πολέμου καθώς οι αριστεροί | ||
+ | επέμεναν να ανοίγουν τους συλλόγους τους, | ||
+ | να μην υπογράφουν αυτά που διέταζε η | ||
+ | ΕΟΚΑ και να οργανώνουν μαζικές | ||
+ | εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. | ||
+ | |||
+ | Η ηγεσία της Αριστεράς δύσκολα | ||
+ | συγκροτούσε τον κόσμο της. Ήδη από το | ||
+ | Πάσχα άρχισαν και οι δεξιοί στα εργατικά | ||
+ | προάστεια της Λευκωσίας (στα οποία ήταν | ||
+ | μειοψηφία) να παραπονιούνται ότι | ||
+ | αντιμετωπίζουν κίνδυνο από τους | ||
+ | αριστερούς. Εν τω μεταξύ είχαν αρχίσει | ||
+ | ανάλογες κινήσεις και στην Τουρκόφωνη | ||
+ | κοινότητα. Ο απώτερος στόχος της ΕΟΚΑ | ||
+ | και της ΤΜΤ όπως έδειξαν μετά ήταν να | ||
+ | διαχωριστούν οι δυο κοινότητες με γραμμές | ||
+ | αίματος και το απαραίτητο βήμα γι’ αυτό το | ||
+ | διαχωρισμό ήταν η διάσπαση του | ||
+ | συνδικαλιστικού κινήματος που συνένωνε | ||
+ | τους εργάτες των 2 κοινοτήτων. | ||
+ | |||
+ | Την πρώτη του Μάη του '58 η εργατική τάξη | ||
+ | της Κύπρου γιόρτασε για τελευταία φορά | ||
+ | ενωμένη. Ήταν μια συγκινητική στιγμή όπου | ||
+ | Ελληνόφωνοι και Τουρκόφωνοι παρέλασαν | ||
+ | με συνθήματα και στις 2 γλώσσες και | ||
+ | κόκκινες σημαίες ενάντια στην καταιγίδα που | ||
+ | ερχόταν. Η Ανεξαρτησία απείχε μόνο 2 | ||
+ | χρόνια και αυτό το ταξικό κίνημα του οποίου | ||
+ | οι Ιστορικές ρίζες πήγαιναν πίσω στις κοινές | ||
+ | χριστιανο-μουσουλμανικές εξεγέρσεις του | ||
+ | 18ου αιώνα και στην ανεξαρτησιακή ταξική ιδεολογία του [[el: | ||
+ | αποδεκατιζόταν τους επόμενους μήνες. Παρά την αναμεταξύ τους αντιπαράθεση η | ||
+ | ΕΟΚΑ και η ΤΜΤ εξαπέλυσαν μια σχεδόν | ||
+ | συνδυασμένη επίθεση ενάντια στο αριστερό | ||
+ | εργατικό κίνημα των 2 κοινοτήτων τον Μάιο | ||
+ | του 1958. Την πρώτη του Μάη κάηκε η λέσχη | ||
+ | προοδευτικών Τουρκοκύπριων στη Λευκωσία | ||
+ | και κατά τους επόμενους μήνες χιλιάδες | ||
+ | μέλη της ΠΕΟ αναγκάστηκαν από την ΤΜΤ | ||
+ | να γραφτούν σε Τούρκικες συντεχνίες. | ||
+ | |||
+ | Η ΕΟΚΑ συνέχισε τη δίκιά της εκστρατεία με | ||
+ | επιθέσεις στη Μεσόγη, | ||
+ | Ανάγια. Οι επιθέσεις των 2 οργανώσεων του | ||
+ | '58 έμοιαζαν σχεδόν συντονισμένες: | ||
+ | |||
+ | Στις 21 Μαΐου η ΤΜΤ έκανε δολοφονική | ||
+ | απόπειρα ενάντια στον Τουρκόφωνο | ||
+ | συντεχνιακό Αχμέτ Σατη. Στις 22 | ||
+ | ξυλοκοπήθηκε από οπαδούς της ΕΟΚΑ ο | ||
+ | μπουφετζής του συλλόγου των αριστερών | ||
+ | της Αχερίτου. Στις 24 η ΕΟΚΑ Αμμοχώστου | ||
+ | αποφάσισε φαίνεται ότι οι ξυλοδαρμοί, | ||
+ | τραυματισμοί και οι ανεπιτυχείς απόπειρες | ||
+ | δολοφονίας δεν αρκούσαν. Εκείνη τη μέρα | ||
+ | έγιναν 2 νέες δολοφονίες αριστερών που | ||
+ | όπως και κείνες του Γενάρη είχαν το στοιχείο | ||
+ | της ποιοτικής αναβάθμισης. | ||
+ | |||
+ | Το Γενάρη ήταν δημόσιες εκτελέσεις για | ||
+ | παραδειγματισμό - το Μάιο ήταν δημόσια | ||
+ | βασανιστήρια για εκφοβισμό. Οι δυο νεκροί | ||
+ | του Μάη ήταν ο Σάββας Μενοίκου από τις | ||
+ | Γούφες (ένα μικρό χωριό δίπλα στο | ||
+ | Λευκόνοικο) και ο Τάκης Γιασουμή από τη | ||
+ | Γύψου. Το Μένοικο τον συνέλαβαν οι | ||
+ | μασκοφόροι καθώς γύριζε από τη δουλειά | ||
+ | του, τον πήραν στην αυλή της εκκλησίας του | ||
+ | Λευκόνοικου και ενώπιον των ιερέων και των | ||
+ | εθνικόφρονων του χωριού τον έφτυσαν | ||
+ | ομαδικά και μετά τον σκότωσαν με | ||
+ | λιθοβολισμό. Μερικές αναφορές λένε ότι στο | ||
+ | τέλος κατούρησαν πάνω στο πτώμα. | ||
+ | |||
+ | Λίγα μίλια πιο πέρα, στη Γύψου | ||
+ | δολοφονήθηκε ο Τάκης Γιασουμή, | ||
+ | γιατί δεν υπάκουσε στη διαταγή της ΕΟΚΑ να | ||
+ | μην παίρνει αριστερούς εργάτες στις | ||
+ | δουλειές τους. Ο τρόπος δολοφονίας ήταν | ||
+ | επίσης φρικιαστικός - του έβγαλαν τα μάτια. | ||
+ | |||
+ | Την επόμενη ήταν η σειρά της ΤΜΤ - | ||
+ | πυροβολήθηκε ο αριστερός συντεχνιακός | ||
+ | Φαξίλ Οντούρ Σελλά. | ||
+ | |||
+ | Οι δυο οργανώσεις όχι μόνο κτυπούσαν τον | ||
+ | ίδιο στόχο στην κοινότητα της κάθε μιας αλλά | ||
+ | μερικές φορές συμπλήρωναν η μια την άλλη. | ||
+ | |||
+ | Στις 20 Ιουλίου λ.χ. Ο Μουσταφά Ιμπραχήμ | ||
+ | πυροβολήθηκε από την ΕΟΚΑ. Ο Μουσταφά | ||
+ | ήταν βέβαια Τουρκόφωνος, | ||
+ | γνωστός αριστερός συνδικαλιστής που | ||
+ | κατέφυγε στον «Ελληνικό» τομέα της | ||
+ | Αμμοχώστου γιατί τον αναζητούσε η ΤΜΤ να | ||
+ | τον σκοτώσει. Η ΕΟΚΑ συμπλήρωσε τη | ||
+ | δουλειά της ΤΜΤ και κατηγόρησε μάλιστα | ||
+ | και το Μιχάλη Πουμπουρή που τον πήρε στο | ||
+ | νοσοκομείο για προδοσία! | ||
+ | |||
+ | **6. Η αντίδραση των εργατών | ||
+ | και η κληρονομιά τον Γρίβα | ||
+ | (Μάης (' | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Η αντίδραση ωστόσο των εργατών ήταν πέρα | ||
+ | από τα αναμενόμενα. Προς το τέλος του Μάη | ||
+ | ξέσπασαν απεργίες στις πόλεις και έγιναν μέχρι | ||
+ | και επιθέσεις ενάντια στα οικήματα των δεξιών | ||
+ | συντεχνιών που εθεωρούνταν απεργοσπάστες | ||
+ | από τους αριστερούς εργάτες, | ||
+ | εκκλήσεις της ηγεσίας της Αριστεράς. | ||
+ | |||
+ | Επίσης, | ||
+ | φαίνεται ότι η οργή για τις δολοφονίες | ||
+ | έβγαλε στην επιφάνεια έντονα το | ||
+ | κρυφο-ανεξαρτησιακό αίσθημα της | ||
+ | Αριστεράς. Στην κηδεία του Γιασουμή υπήρχε | ||
+ | ένα στεφάνι με την επιγραφή «Ζήτω η | ||
+ | Αυτοκυβέρνηση». | ||
+ | |||
+ | Στις 25 του Μάη δολοφονήθηκε στα Πέρα | ||
+ | ορεινής ο Ανδρέας Σακκάς και πάλι ηγετικό | ||
+ | τοπικό στέλεχος της Αριστεράς. Αυτή τη | ||
+ | φορά η ΕΟΚΑ αποφάσισε να εμποδίσει την | ||
+ | έκφραση διαμαρτυρίας ακόμα και στις | ||
+ | κηδείες. Απείλησε ότι θα εκτελούσε όποιον | ||
+ | πήγαινε στην κηδεία. Η κηδεία βέβαια έγινε | ||
+ | σαν διαμαρτυρία, | ||
+ | παρευρέθηκαν. | ||
+ | |||
+ | Οι διαδηλώσεις και οι απεργίες συνεχίστηκαν | ||
+ | με ιδιαίτερη ένταση και η απειλή βίαιων | ||
+ | συγκρούσεων και εμφυλίου ήταν πλέον | ||
+ | πραγματικότητα. Οι Αριστεροί εργάτες στις | ||
+ | πόλεις φαίνονταν ανεξέλεκτοι από την | ||
+ | ηγεσία και κάθε νέα δολοφονία όξυνε τα | ||
+ | πνεύματα ακόμα περισσότερο. | ||
+ | |||
+ | Τελικά χρειάστηκε παρέμβαση όχι μόνο του | ||
+ | Αρχιεπισκόπου Μακαρίου αλλά και της | ||
+ | Ελληνικής κυβέρνησης για να ελεχθεί το | ||
+ | «σχέδιο» του Γρίβα. Τον Ιούνιο ξέσπασαν | ||
+ | νέες αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα σε | ||
+ | Τουρκόφωνους και Ελληνόφωνους βάζοντας | ||
+ | για λίγο στο περιθώριο τον άλλο εμφύλιο | ||
+ | μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς. Τον Ιούλιο τα | ||
+ | επεισόδια επαναλήφθησαν. Την πρώτη του | ||
+ | Ιούλη μάλιστα έγιναν επεισόδια στην Άχνα | ||
+ | ανάμεσα σε μασκοφόρους και αριστερούς | ||
+ | πολιτοφύλακες (είχαν εξοπλιστεί λόγων των | ||
+ | διακοινοτικών συγκρούσεων). Τραυματίστηκε | ||
+ | σοβαρά ο Ανδρέας Αχνιώτης. Τον Ιούλιο και | ||
+ | τον Αύγουστο έγιναν νέες επιθέσεις στην | ||
+ | Αυγόρου, | ||
+ | Μαραθόβουνο, | ||
+ | Θεόδωρο Αγρού, κ.λ.π. Θα ήταν περιττό να | ||
+ | συνεχίσει κανείς αυτή την μακάβρια αναφορά. | ||
+ | Αξίζουν μόνο να αναφερθούν 2 | ||
+ | χαρακτηριστικά παραδείγματα από το | ||
+ | υπόλοιπο του 1958. Στις 26 Αυγούστου η | ||
+ | 13χρονη Δέσποινα Κουτσούρη σκοτώθηκε | ||
+ | από πυροβολισμό μασκοφόρων όταν τους | ||
+ | είδε και άρχισε να φωνάζει «Παναγία μου | ||
+ | βουράτε τζιαι εν να σκοτώσουν τον παπά | ||
+ | μου». Τον Οκτώβριο οι μασκοφόροι της | ||
+ | ΕΟΚΑ μπήκαν στο σπίτι του Μιχάλη | ||
+ | Μαλακτού, | ||
+ | πυροβόλησαν εν ψυχρώ. Όταν η γυναίκα του | ||
+ | έβαλε τις φωνές και άρχισε να διαμαρτύρεται | ||
+ | την κτύπησαν ώσπου της έσπασαν την | ||
+ | ωμοπλάτη. Ύστερα έφυγαν. Αξίζει να | ||
+ | σημειωθεί ότι οι δολοφονίες και οι βιαιότητες | ||
+ | ενάντια στην αριστερά δεν σταμάτησαν το | ||
+ | 58. Οι μασκοφόροι είχαν γίνει κράτος εν | ||
+ | κράτει στην ύπαιθρο και εντάχθηκαν στις | ||
+ | παραστρατιωτικές οργανώσεις που | ||
+ | δημιούργησαν μετά το '60 οι καπετάνιοι της | ||
+ | ΕΟΚΑ για να εμπεδώσουν την εξουσία τους. | ||
+ | |||
+ | Ήδη από το τέλος του 1959 ο τομεάρχης | ||
+ | Πιτσιλιάς με διαταγή του διαβεβαίωνε τις | ||
+ | ομάδες του ότι «η ΕΟΚΑ δε διελύθη ούτε θα | ||
+ | διαλυθεί αλλά θα υφίσταται ως κόμμα πιθανόν | ||
+ | υπό άλλο όνομα αλλά όχι υπό άλλη γραμμή». | ||
+ | |||
+ | Η πολιτική έκφραση αυτής της | ||
+ | κομματικοποίησης των καπετάνιων (της | ||
+ | μεταφοράς δηλαδή μιας αυταρχικής | ||
+ | παραδοσιακής πολιτικής πρακτικής στον | ||
+ | πολιτικό βίο της νεοσύστατης Δημοκρατίας) | ||
+ | έγινε με το ΕΔΜΑ. Η πίεση των καπετάνιων | ||
+ | να επανδρώσουν το νέο κρατικό μηχανισμό | ||
+ | συνοδευόταν και από ανοικτές απειλές | ||
+ | διεύρυνσης της τρομοκρατίας. Όπως | ||
+ | αποκάλυψε ο Θ. Δέρβης το 1960, ο Μακάριος | ||
+ | του είχε δείξει ένα κατάλογο τομεαρχών που | ||
+ | έπρεπε να διοριστούν στον κρατικό | ||
+ | μηχανισμό «ειδάλλως θα εδημιουργήτο | ||
+ | κίνδυνος καπετανάτων, | ||
+ | σήμερον με τους προσωπιδοφόρους των | ||
+ | χωριών». Μια προσφιλής τακτική αυτών των | ||
+ | καπετάνιων (αναμφίβολα και αυτό μέρος του | ||
+ | «σχεδίου» του Γρίβα) ήταν να υποχρεώνουν | ||
+ | αριστερούς να κάνουν δημόσιες δηλώσεις | ||
+ | ότι απαρνούνται ή ότι δεν ήταν ποτέ μέλη | ||
+ | των αριστερών συντεχνιών. Οι εφημερίδες | ||
+ | του 61-62 έχουν αρκετές τέτοιες δηλώσεις | ||
+ | που σκόπευαν όχι μόνο στον εξευτελισμό | ||
+ | του ιδίου του ατόμου αλλά και στην | ||
+ | τρομοκράτηση των αριστερών γενικότερα. | ||
+ | |||
+ | Ένα δείγμα τέτοιας δήλωσης, | ||
+ | ο Γ. Λιλλήκας, | ||
+ | τα καπετανάτα της ΕΟΚΑ]], είναι και το | ||
+ | ακόλουθο: | ||
+ | |||
+ | «Οι υποφαινόμενοι Δημήτριος Παναγή και | ||
+ | Παύλος Χρίστου εξ Αραδίππου, | ||
+ | ουδέποτε υπήρξαμεν μέλη κομμουνιστικών | ||
+ | σωματείων ή Συντεχνιών και προσχωρούμε | ||
+ | ίδια βουλήσει και θελήσει εις το ελεύθερο | ||
+ | εργατοϋπαλληλικόν Σωματείον του χωριού | ||
+ | μας, το οποίον ευρίσκεται πρωτοπόρον εις | ||
+ | τας εργατικός και εθ νικάς επιδιώξεις». | ||
+ | |||
+ | Την ίδια ακριβώς τακτική ακολούθησε και η | ||
+ | ΤΜΤ ανάμεσα στους Τουρκόφωνους. Αλλά | ||
+ | στα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας δεν | ||
+ | έλειψαν και οι δολοφονίες. Το 1962 λ.χ. | ||
+ | δολοφονήθηκε ο Δημήτρης Χριστοδούλου, | ||
+ | στέλεχος της αριστεράς - το 4ο θύμα των | ||
+ | μασκοφόρων στην Αχερίτου. | ||
+ | |||
+ | Την ίδια περίοδο η ΤΜΤ δολοφονούσε τους | ||
+ | δημοσιογράφους Χικμέτ και Γκιούρκαν που | ||
+ | έκδιδαν την εφημερίδα Τζιουμχουριστ | ||
+ | κλείνοντας έτσι και την τελευταία φωνή | ||
+ | αντίστασης στην «εθνική ολοκλήρωση» της | ||
+ | Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Το | ||
+ | εντυπωσιακό με αυτή τη δολοφονία είναι ότι | ||
+ | ο κατηγορούμενος Ραούφ Ντεκτάς είχε σαν | ||
+ | μάρτυρα υπεράσπισης στη δίκη, τον | ||
+ | «καπετάνιο» της ΕΟΚΑ, Πολύκαρπο | ||
+ | Γιωρκάτζη (και μετέπειτα υπουργό | ||
+ | εσωτερικών) που προσεκόμισε κασέττες για | ||
+ | τις επαφές των 2 δολοφονημένων Τ/Κ με | ||
+ | Ε/Κ, τεκμηριώνοντας έτσι τη θέση της ΤΜΤ | ||
+ | ότι ήταν «προδότες».(10) | ||
+ | |||
+ | Η συνεργασία των «άσπονδων εχθρών» δεν | ||
+ | πρέπει να εκπλήσει. Ο καθένας ήθελε να | ||
+ | ολοκληρώσει την εθνικοποίηση της | ||
+ | κοινότητας του και ο στόχος ήταν πάντα | ||
+ | εκείνοι οι οποίοι αρνούνταν αυτόν τον | ||
+ | τεχνητό διαχωρισμό. | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | δολοφονήθηκε από μασκοφόρους μετά την ανεξαρτησία// | ||
+ | |||
+ | --- | ||
+ | |||
+ | **7. Η τρομοκρατία της ΕΟΚΑ, | ||
+ | το κυπριακό κράτος και η | ||
+ | ηγεμονία τον Ελληνισμού | ||
+ | στην Κύπρο** | ||
+ | |||
+ | Η εκτενής αναφορά στην τρομοκρατία των | ||
+ | μασκοφόρων που έγινε προηγουμένως είχε 2 | ||
+ | στόχους. Κατ’ αρχήν είναι αναγκαίο να | ||
+ | κατατεθεί η Ιστορική αλήθεια. Για 30 χρόνια | ||
+ | τόσο οι σύνδεσμοι αγωνιστών όσο και οι | ||
+ | εθνικόφρονες διανοούμενοι, | ||
+ | ύπαρξη μιας τέτοιας τρομοκρατίας, | ||
+ | κατηγορώντας τα θύματα σαν «προδότες». | ||
+ | |||
+ | Το ότι αποφάσισαν το 1992 να παραδεχθούν | ||
+ | ότι «έγιναν λάθη» και ότι «υπήρχαν προδότες | ||
+ | σε όλες τις παρατάξεις» (αναιρώντας ότι έτσι | ||
+ | το επιχείρημα ότι οι επιθέσεις ενάντια στην | ||
+ | αριστερά γίνονταν γιατί οι αριστεροί ήταν | ||
+ | προδότες) δεν αποκαθιστά την ιστορική | ||
+ | αλήθεια. Οι δολοφονίες, | ||
+ | απειλές, | ||
+ | ανεξέλεκτα επεισόδια. Όπως δείχνουν τόσο | ||
+ | τα ημερολόγια του Γρίβα όσο και οι ιστορικές | ||
+ | συγκυρίες της ανάπτυξης της τρομοκρατίας, | ||
+ | οι επιθέσεις των μασκοφόρων έγιναν βάση | ||
+ | «σχεδίου». Και είναι σεβασμός για το ήθος | ||
+ | του Αυξεντίου, | ||
+ | Παλληκαρίδη και όσων άλλων αγνών | ||
+ | ιδεολόγων που συμμετείχαν στην ΕΟΚΑ, να | ||
+ | διαχωριστούν οι αγώνες τους από την φρίκη | ||
+ | των μασκοφόρων. Και αξίζει επίσης ένας | ||
+ | φόρος τιμής, επιτέλους, | ||
+ | τους επώνυμους και ανώνυμους εργάτες που | ||
+ | αντιστάθηκαν στην τρομοκρατία | ||
+ | συντηρώντας ένα πνεύμα αντίστασης που | ||
+ | αποτελεί την πέμπτουσαν των αγώνων για | ||
+ | την Ανεξαρτησία και τη Δημοκρατία σ’ αυτό | ||
+ | τον τόπο. | ||
+ | |||
+ | Σ’ ένα δεύτερο επίπεδο αυτές οι αναφορές | ||
+ | έχουν σαν στόχο να δείξουν τις πηγές 2 | ||
+ | αλληλένδετων φαινομένων της κοινωνικής | ||
+ | ζωής στην Κύπρο τα τελευταία 30 χρόνια - | ||
+ | του αυταρχισμού του κυπριακού κράτους και | ||
+ | του φόβου που προκαλούν οι εκστρατείες | ||
+ | πνευματικής τρομοκρατίας που εξαπολύουν | ||
+ | κατά καιρούς οι εθνικόφρονες στο όνομα του | ||
+ | Ελληνισμού. Η τρομοκρατία των μασκοφόρων | ||
+ | ήταν το αποκορύφωμα μιας τακτικής | ||
+ | τρομοκράτησης του πληθυσμού για να | ||
+ | επιβληθεί η ηγεμονία του εθνικισμού που | ||
+ | εισήχθηκε από την Ελλάδα. Ο εθνικισμός | ||
+ | ήταν από τις αρχές του αιώνα η ιδεολογία | ||
+ | της εξουσίας στην Κύπρο και η αποδοχή του | ||
+ | σήμαινε ότι κάθε αγώνας έπρεπε να | ||
+ | διεξάγεται σε ένα πλαίσιο συζήτησης το | ||
+ | οποίο να ελέγχουν οι τοπικές εξουσίες | ||
+ | (εκκλησία, | ||
+ | Αθηνών). Στην αρχή χρησιμοποιήθηκαν οι | ||
+ | απειλές, | ||
+ | επίθεση εντατικοποιήθηκε μετά το 1948 όταν | ||
+ | έγιναν ταυτόχρονα οι μαζικές εκδηλώσεις για | ||
+ | την Αυτοκυβέρνηση και οι ταξικές | ||
+ | κινητοποιήσεις. Ο Γρίβας όπως γράφει και | ||
+ | στα απομνημονεύματα του ήθελε να | ||
+ | συντρίψει εκείνο το κίνημα - και παρά τις | ||
+ | μεταλλαγές της ηγεσίας του ΑΚΕΛ μετά το | ||
+ | '49 προς την «εθνική ενότητα» και τον | ||
+ | «ενωτισμό» ήταν έκδηλο ότι στο κοινό | ||
+ | αριστερό εργατικό κίνημα των Τουρκόφωνων | ||
+ | και Ελληνόφωνων οι μνήμες των αγώνων του | ||
+ | 48 ήταν νωπές. Και το χειρότερο βέβαια για | ||
+ | τους εθνικιστές (και τις ντόπιες εξουσίες που | ||
+ | τους στήριζαν) ήταν ότι αυτό το μη-εθνικό | ||
+ | εργατικό κίνημα θα μπορούσε να είναι ο | ||
+ | κεντρικός άξονας μιας Ανεξάρτητης | ||
+ | Κυπριακής Δημοκρατίας βασισμένης στον | ||
+ | πλουραλισμό αντί στο διαχωρισμό. Έτσι το | ||
+ | σχέδιο του Γρίβα προχώρησε από την απλή | ||
+ | τρομοκρατία για επιβολή της θέσης της | ||
+ | ΕΟΚΑ, στην οργανωμένη εκστρατεία για την | ||
+ | εξαφάνιση της Αριστεράς μετά το χειμώνα | ||
+ | του '57 όταν άρχισε να διαμορφώνεται η | ||
+ | προοπτική της λύσης-Ανεξαρτησίας. Γι' αυτό | ||
+ | και οι κατηγορίες επεκτάθηκαν από την | ||
+ | ατεκμηρίωτη κατηγορία της «προδοσίας» | ||
+ | στα εγκλήματα της: | ||
+ | |||
+ | α) συνεργασίας με Τούρκους (ακόμα και | ||
+ | όταν επρόκειτο για άτομα που καταδίωκε | ||
+ | η ΤΜΤ - ίσως ιδίως για αυτούς) | ||
+ | |||
+ | β) μη-Χριστιανικής συμπεριφοράς - άνοιγμα | ||
+ | καφενείων την Κυριακή, | ||
+ | |||
+ | γ) υπογραφή δηλώσεων υποταγής στην | ||
+ | εθναρχία (ηγεσία της δεξιάς) η | ||
+ | δηλώσεων αποκήρυξης των αριστερών | ||
+ | ιδεωδών. | ||
+ | |||
+ | δ) διαφωνία με την τακτική της ΕΟΚΑ η | ||
+ | ακόμα χειρότερα υποστήριξη άλλων | ||
+ | λύσεων εκτός ένωσης - Αυτοκυβέρνησης - Ανεξαρτησίας. | ||
+ | |||
+ | Αυτή η εκστρατεία αποτελούσε εν μέρει την | ||
+ | ολοκλήρωση της διαδικασίας ελληνοποίησης | ||
+ | των κυπριών Χριστιανών που άρχισε από τις | ||
+ | αρχές του αιώνα. Τραβούσε την τελευταία, | ||
+ | και πιο οδυνηρή, | ||
+ | των κυπριών σε δυο εχθρικές εθνικές | ||
+ | κοινότητες. Αξίζει λ.χ. να σημειωθεί ότι μέχρι | ||
+ | το '58 βρίσκει ακόμη κανείς πολλές | ||
+ | αναφορές στην εφημερίδες για «Οθωμανούς» | ||
+ | αντί Τούρκους δείχνοντας το ημιτελές της | ||
+ | εθνικής διαμόρφωσης και διαχωρισμού. | ||
+ | Μάλιστα τον Απρίλη του '58, 2 μήνες δηλαδή | ||
+ | πριν τη μαζική έκρηξη των διακοινοτικών | ||
+ | συγκρούσεων, | ||
+ | δέηση για να σταματήσει η ανομβρία στην | ||
+ | οποία έψαλαν ένας Χριστιανός ιερέας | ||
+ | χρησιμοποιώντας το Ευαγγέλιο και ένας | ||
+ | Χότζας χρησιμοποιώντας το κοράνι. Ενώπιον | ||
+ | Χριστιανών και μουσουλμάνων! Ακόμα δεν | ||
+ | είχαν καταλάβει ότι ήταν εθνικοί εχθροί. | ||
+ | |||
+ | Από την άλλη αυτή η εκστρατεία ήταν και μια | ||
+ | διαδικασία μεταλλαγής του Ελληνισμού από | ||
+ | υπόσχεση απελευθέρωσης σε κρατική | ||
+ | εξουσία. Ο Γ ρίβας και τα καπετανάτα του | ||
+ | έθεταν τις βάσεις, | ||
+ | ρουσφετολογία του κυπριακού κράτους. Μια | ||
+ | πολιτική που θα εφάρμοζε αμείλικτα ο | ||
+ | υπαρχηγός του Γρίβα, Π. Γιωρκάτζης όταν | ||
+ | έγινε υπουργός εσωτερικών της | ||
+ | Δημοκρατίας. Το κράτος της Ζυρίχης που με | ||
+ | τόση υποκρισία οι εθνικόφρονες δείχνουν να | ||
+ | αντιπαθούν, | ||
+ | έφτιαξαν οι ίδιοι. Αυτοί το επάνδρωσαν και | ||
+ | αυτοί χώρισαν τον πληθυσμό σε 3 | ||
+ | κατηγορίες πολιτών: | ||
+ | εθνικόφρονες, | ||
+ | Τούρκους. Ίσως εδώ πρέπει να αναζητήσει | ||
+ | κανείς τη ρίζα της πολιτικής σχιζοφρένειας | ||
+ | στην Κύπρο - ότι δηλαδή το σύνταγμα είναι | ||
+ | πιο φιλελεύθερο από την κοινωνία. Η | ||
+ | κοινωνία ποτέ δεν ήξερε τι έλεγε το | ||
+ | σύνταγμα - μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του | ||
+ | 70 λ.χ. υπήρχε η «πίστη» ότι το σύνταγμα | ||
+ | απαγόρευε να βγει η Αριστερά στην εξουσία! | ||
+ | Το σύνταγμα είχε γίνει με πρότυπο τα | ||
+ | δυτικοευρωπαϊκά φιλελεύθερα συντάγματα, | ||
+ | ενώ το κράτος ήταν ένα ελληνοχριστιανικό | ||
+ | κράτος κληρονόμος του αυταρχισμού του | ||
+ | Γρίβα και της ΕΟΚΑ. Ο Μακάριος το | ||
+ | χειρίστηκε χωρίς ποτέ να το ελέγχει όπως | ||
+ | απέδειξε η 15η Ιουλίου. | ||
+ | |||
+ | Ο αντίκτυπος αυτού του κράτους στην | ||
+ | κοινωνία ήταν μακροχρόνιος και | ||
+ | καθοριστικός. Επέβαλε ένα φόβο προς την | ||
+ | εξουσία και ιδιαίτερα προς τον εθνικισμό. Και | ||
+ | αυτός ο φόβος ξεκίνησε απ' την τρομοκρατία | ||
+ | των μασκοφόρων. Οπως παρατηρεί εύστοχα | ||
+ | ο Peter Loizos «ο Ελληνοκυπριακός | ||
+ | πληθυσμός πήρε ένα σκληρό μάθημα για την | ||
+ | εθνική του ταυτότητα». [Εκτός από το | ||
+ | αίσθημα κοινότητας που δημιούργησε η αντίδραση στην Αποικιοκρατία] το άλλο | ||
+ | μάθημα ήρθε από την ΕΟΚΑ η οποία έδρασε | ||
+ | βίαια ενάντια σε εκείνους που υποψιαζόταν | ||
+ | ότι πρόδωναν τα μέλη της ή συνεργάζονταν | ||
+ | με Άγγλους. Υπήρχε ένα αριθμός Ελλήνων | ||
+ | που σκοτώθηκαν από Έλληνες και αυτό | ||
+ | επεκτάθηκε σε μια γενική παρενόχληση των | ||
+ | αριστερών. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, ότι και | ||
+ | να ένοιωθαν οι άνθρωποι για τις σχέσεις με | ||
+ | τους Άγγλους, | ||
+ | του νησιού πολύ λίγοι τολμούσαν να | ||
+ | διαχωρίσουν τη θέση τους από τη γραμμή της | ||
+ | ΕΟΚΑ για Ένωση και μόνο Ένωση. Το κόστος | ||
+ | της διαφωνίας ήταν πολύ ψηλό. Το | ||
+ | αποτέλεσμα αυτής της φρόνιμης συναίνεσης | ||
+ | στους εθνικούς στόχους συνέχισε και τον | ||
+ | καιρό της Ανεξαρτησίας. | ||
+ | |||
+ | Πρέπει να τονιστεί ότι μεταξύ του 1955 και | ||
+ | 1970 όταν κατά πάσα πιθανότητα μεγάλοι | ||
+ | αριθμοί Ελληνοκυπρίων δεν υποστήριζαν τη | ||
+ | μαχητική επιζήτηση της Ένωσης, | ||
+ | κανένας δε μίλησε δημόσια ενάντια στην | ||
+ | Ένωση ή τη μαχητικότητα. Κατά τη γνώμη | ||
+ | μου αυτό οφείλετο στο γεγονός ότι ο | ||
+ | περισσότεροι φοβόντουσαν το βίαιο | ||
+ | εκφοβισμό. Ήταν πλατιά γνωστό ότι οι | ||
+ | «αγωνιστές» (militants) ήταν έτοιμοι να | ||
+ | ξυλοκοπήσουν ή ακόμα και να σκοτώσουν | ||
+ | αυτούς που πίστευαν ότι τους πρόδωναν. Η | ||
+ | δημόσια αντιπολίτευση μάλλον θα | ||
+ | ερμηνεύετο από αυτούς σαν «προδοσία». Ο | ||
+ | διάχυτος φόβος για βίαιο εκφοβισμό είναι | ||
+ | αναγκαίος για την κατανόηση της δημόσιας | ||
+ | έκφρασης πολιτικών απόψεων στην Κύπρο». | ||
+ | |||
+ | Έτσι εξηγούνται πολλά, δεν είναι; | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | --- | ||
+ | |||
+ | |||
+ | **ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: | ||
+ | |||
+ | - Βάσος Λυσσαρίδης, | ||
+ | - Οι αντίπαλοι της Αριστεράς υπολόγιζαν τη δύναμη της από το 20 μέχρι το 55% (Άγγλοι, | ||
+ | - Κάτσης ο.π. | ||
+ | - «Ημερολόγιο του Γρίβα» στο βιβλίο του Παναγιώτη Μαχλουζαρίδη. «Κύπρος 1940-1960». - Το ίδιο και τα ακόλουθα αποσπάσματα από τα ημερολόγια του Γρίβα. | ||
+ | - Σπύρος Παπαγεωργίου, | ||
+ | - Η μετέπειτα αποκάλυψη ότι ο Γρίβας είχε μάλιστα τιμωρήσει τον Αυξεντίου με το να τον απαλλάξει από τα καθήκοντα του τομεάρχου, | ||
+ | - Παπαγεωργίου ο.π. σ.595. | ||
+ | - Παπαγεωργίου ο.π. σ.606. | ||
+ | - Γεώργιος Γρίβας, | ||
+ | - Ισχάν Αλή, Απομνημονεύματα, | ||
+ | - Ο Κυριάκος Μάτσης χρειάζεται ιδιαίτερη μνεία, πρώτον γιατί όσο καιρό ήταν τομεάρχης στοπν Πενταδάκτυλο δεν έγιναν βιαιοπραγίες εναντίον αριστερών αλλά και γιατί ο ίδιος φαίνεται να εναντιωνόταν στην Τρομοκρατία. Σε μια γνωστή επιστολή του ο ταγματάρχης Μακκάνουντ (που γνώρισε και εκτίμησε τον ήθος και τις απόψεις του Μάτση κατά τη διάρκεια της κράτησης του) τον καλεί να παρέμβει για να αποτραπεί σύγκρουση μεταξύ «ΕΟΚΑ - κομμουνιστών» και οι διακοινοτικές συγκρούσεις, | ||
+ | |||
+ | **ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ** | ||
+ | |||
+ | Χρησιμοποιήθηκαν οι εφημερίδες της εποχής Χαραυγή, | ||
+ | περιοδικό Τάιμς οφ Σάυπρους. Τα βιβλία: | ||
+ | Χρησιμοποιήθηκαν επίσης τα άρθρα του Μ. Πουμπούρη, | ||
+ | {{tag> Κατάσταση:" | ||
+ | " | ||
+ | " | ||
+ | Χρονιά:" | ||
+ | Τοποθεσίες: | ||
+ | Θέμα:" | ||