Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- el:magazines:traino:no_10:interview [2020/08/27 12:53]
no_name12
+++ el:magazines:traino:no_10:interview [2020/08/27 13:03]
no_name12
@@ Line 140: / Line 140: @@
 ----
+//**«Αποφάσισα να σταματήσω αυτό το πρόγραμμα γιατί εσείς δεν μπορείτε να το συνεχίσετε»**//
 Α: Ας ξεκινήσουμε που το τέλος του Χωρίς
@@ Line 223: / Line 225: @@
 {{:wiki:media:magazines:traino:entos10_takis3.png?300|}}
+//**Ποίηση, δημοσιότητα και οι κρυφοί ψίθυροι της κοινωνίας**//
 Α: Σε μια συνέντευξη που είσιες δώσει είσιες
@@ Line 355: / Line 360: @@
 {{:wiki:media:magazines:traino:entos10_takis4.png?300|}}
+//**Καταβολές: Η αγνότητα της αυτόνομης κοινότητας.**//
+Α: Αν δεχτούμε τούτον το πλαίσιο ανάλυσης, εσύ πόθεν έρκεσαι ρε Τάκη;
+Εχωμεν μια κοινωνία η οποία για 30
+χρόνια ακούει να της απευθύνεται ένας
+λόγος της εξουσίας, όπως το λόγο του
+δασκάλου στα δημοτικά και ξαφνικά
+εμφανίζεται ένας νεαρός, έστω και στα
+πλαίσια μιας μικρής φιλελεύθερης
+άνοιξης, που φκάλει τους κρυφούς
+ψιθύρους τούτης της κοινωνίας στην
+τηλεόραση; Ποιος είσαι εσύ, πόθεν
+έρκεσαι; Και ρεαλιστικά και συμβολικά
+βέβαια...
+Τ: Έρχομαι από ένα τόπον, όχι κατ’ ανάγκη
+γεωγραφικό, αλλά και γεωγραφικό, ο
+οποίος είναι μια μικρογραφία του τόπου.
+Εμεγάλωσα σε ένα χωρκό μικρόν που
+είχε την πλήρη έννοια της κοινότητας.
+Ήταν ένας χώρος με πολλές
+ελευθερίες. Δεν υπήρχε η έννοια του
+κινδύνου έτσι ώστε να σε κάμνει να είσαι
+ένα κλειστός άνθρωπος και αμυνόμενος.
+Μάλιστα κάποτε μαθαίνοντας για το πως
+οραματίζετπυν η κυρία Μοντεσσόρι τα
+σχολεία για τους μαθητές, ρε, λέω, μα
+εμείς σαν να μου εμιαλύναμεν σε
+σχολείο Μοντεσσόρι. Δηλαδή ήταν ένα
+σχολείο μες την φύση. Στα διαλείμματα
+εχανούμαστεν στις περιοχές γυρόν του
+σχολείου... Εκτός του χώρου της
+κοινότητας υπήρχε και το μόριον μέσα
+στο οποίο εμεγάλωσα, η οικογένεια.
+Ήταν που τες πιο ελεύθερες μες το
+χωριό η δική μου. Και αυτό ίσως να ήταν
+και η ειδοποιός διαφορά. Οι γονιοί μου
+εν μας έδερναν σιόρ... Εθύμωναν τους
+δασκάλους, ας πούμε, εάν μας έδερναν.
+Α: Ξέρεις, συνήθως υπάρχει η αντίληψη ότι
+οι μικρές κοινωνίες οι παραδοσιακές
+κοινότητες, εν πολλά καταπιεστικές για
+την ατομικότητα...
+Τ: Τούτον νοιώθω το σε άλλες κοινότητες
+που πάω, τώρα που εμεγάλωσα. Εν ηξέρω
+γιατί υπήρχε τούτη η διαφορά στο δικό
+μου χωρκό, ή μπορεί να την ενόμιζα εγώ
+έτσι, αλλά εν πάσει περιπτώσει από τη
+στιγμή που την ενόμιζα υπήρχε, για μένα
+τουλάχιστον. Αλλά εν νομίζω να εν μόνο
+το ότι ενόμιζα. Ναι, βλέπω ότι άλλες
+κοινότητες είχαν τούτη την έννοια της
+καταπίεσης, το μουρμούρημα, το
+ψου-ψου-ψου. Εμένα ο δικός μου ο γονιός
+όταν κάποιος ελάλεν του «μεν μιλάς
+δυνατά, εν να σε ακούσει ο γείτονας»
+εφώναζε του νάρτη να ακούσει ίντα που
+λέμε... Αλλά ήταν και η γεωγραφία και ο
+συμβολισμός της, καθοριστικά. Η Πάνω
+Ακουρδαλία δεν περικλείεται από βουνά
+γύρω γύρω για να έχεις την αίσθηση του
+κλεισίματος. Είναι ένα χωριό που έχει
+πίσω του κάποιους λόφους που μοιάζουν
+με βουνά και απέναντι του είναι η
+θάλασσα. Είναι ανοικτός τόπος, έσιεις
+πρόσβασιν οπτικήν και προς το βουνό και
+προς τη θάλασσα. Είναι ένας
+μικρόκοσμος της Κύπρου.
+Α: Και η Ιστορία; Αυτή η ελευθεριακή
+κοινότητα, έστω ο μικρόκοσμος της
+Κύπρου πώς βιώνει την ιστορική εμπειρία
+των τελευταίων 30-40 χρόνων;
+Τ: Για μας ήταν πάντα καθαρά τα
+δεδομένα. Η Ακουρδαλία ζει για την
+Ανεξαρτησία σαν απόλυτα φυσιολογική κατάσταση, σαν μια κατάσταση που
+υπήρχεν προ αιώνων και θα συνεχίσει
+να υπάρχει και όλους τους αιώνες που
+ακολουθούν. Θυμούμαι όταν
+εσκοτώθην ο Γιωρκάτζης εμείς
+διερωτηθήκαμεν «μα πως εσκοτώθην ο
+Γιωρκάτζης αφού ήταν πόψε μες τον
+καφενέν», γιατί είχαμε ένα Γιωρκάτζη
+μες το χωρκό. Επιδρούσε η Ιστορία
+πάνω μας, πως να μεν επιδρούσεν;
+Αλλά ταυτόχρονα παράμενε η
+κοινότητα ένας χώρος αυτόνομος,
+ονειρικός... Και για αυτόν η
+ανεξαρτησία εφαίνετουν μας σαν να
+υπήρχε πολύ πιο πριν και θα υπήρχε
+για πάντα. Ύστερα ήρτε το 74. Εμείς εν
+είχαμεν καμιάν αμφιβολία για το τι
+έγινε.
+Α: Δηλαδή;
+Τ: Το πραξικόπημα έγινεν από την
+Χούντα, έγινεν για να διχοτομηθεί η
+Κύπρος, έπρεπε να υπάρξει αντίσταση.
+Ξέρωμεν ποιοι φταίουν, αυτά είναι
+δεδομένα. Αλλού αντιλαμβάνομαι,
+γίνονται συζητήσεις για αυτά τα
+πράγματα. Εκεί είναι δεδομένα,
+αναμφισβήτητα. Σε τέτοιο βαθμό
+δεδομένα που ακόμα και σήμερα με τες
+τόσες συζητήσεις, τίποτε εν
+διαφοροποιείται μέσα μου. Το τι έγινε
+τον Ιούλη του 74 είναι δεδομένο.
+//**Εγχειρίδιο ποίησης ή Χωρίς Πλαίσια: Η καταστροφή και το ξεπέρασμα των ορίων**//
+Α: Εντάξει. Με αυτά τα δεδομένα, την
+εμπειρία της ονειρικής κοινότητας της
+παιδικής ηλικίας και της
+αδιαπραγμάτευτης ιστορικής μνήμης
+πηγαίνεις στην Αθήνα, σπουδάζεις,
+γυρίζεις στην Κύπρο εργάζεσαι σαν
+δημοσιογράφος σε εφημερίδα αρχικά,
+μετά πηγαίνεις στο ΡΙΚ δημιουργείς το
+«Χωρίς Πλαίσια» και γίνεσαι ο πρώτος
+τηλεοπτικός star. Τώρα εδώ αρχίζουν
+τα παράξενα. Γιατί είναι όντως
+παράξενο για ένα άτομο που είχε
+φτάσει στο σημείο που έφτασες να τα
+ρισκάρει όλα με το να αγγίζει, ή να
+ενοχλεί, τις ιερές αγελάδες της
+εξουσίας εδώ πέρα... την εκκλησία, την
+ΕΟΚΑ, τους εθνικιστές... θα
+μπορούσες αφού έχεις καταξιωθεί να
+έκανες τους «αναγκαίους» ας πούμε
+συμβιβασμούς, όπως κάνουν όλοι...
+Τ: Νομίζω υπάρχει μια αυτοκαταστροφική
+διάσταση, αν θέλεις. Να εξηγήσω ίντα
+που εννοώ με αυτοκαταστροφικό...
+Τούτη όλη η καταστροφή, η άρνηση
+συμβιβασμού όπως την είπες, δηλαδή
+μπορεί κάποιος να πει ότι εκατέστρεψα
+την εκπομπή, ότι εδιάλυσα ένα
+δεδομένο που είχα... τούτη όμως η
+τάση, η διάθεση να πάρεις τα πράματα
+μέχρι το σημείο που δεν πάνε άλλο,
+αυτό είναι η νίκη νομίζω. Εν γίνεται να
+μείνεις πίσω, να φοηθείς. Ύστερα ήταν
+σαν να εξέγραφα ότι έκαμα. Ο στόχος
+εν ήταν η επιτυχία, η εμπορική αν
+θέλεις. Ο στόχος ήταν η δημιουργία. Η
+ποίηση. Το ξεπέρασμα των ορίων. Εν
+εμπόρουν να κάμω πίσω. Έπρεπε να
+πάω μέχρι την άκρη, το τέλος. Όπως
+στις συνεντεύξεις..., έθελα να μάθω, να
+έβρω τα όρια και να πρσπαθήσω να τα
+ξεπεράσω. Να δω ώσπου μπορώ να
+φτάσω.
+//**Η περίπτωση τον Ηλία Σαμάρα: «εκαταλάβαμεν Ηλία»**//
+Α: Ας έρτωμεν στες θκιο εκπομπές που
+έκαμες για την ΕΟΚΑ - για τον Ηλία
+Σαμάρα και το Γιαννάκη το Στεφανίδη. Η
+εκπομπή για το Σαμάρα έσιει πλέον
+περάσει στην Κυπριακή ιστορία. Οϊ μόνο
+γιατί αποκαταστάθηκε επίσημα ο Ηλίας
+αλλά και γιατί ήταν η πρώτη φορά που
+επέρασε μέσα του τα φίλτρα της
+λογοκρισίας τούτος ο κρυφός ψίθυρος,
+ότι δηλαδή η ΕΟΚΑ εκτός από αγώνα
+ενάντια στους Εγγλέζους ήταν
+ταυτόχρονα υπεύθυνη για το θάνατο
+πολλών Κυπραίων που θεωρούσε η ίδια
+προδότες... Μπορεί να πει κανένας ότι
+εξεκίνησεν μια διαδικασία όπου ακόμα και
+οι ίδιοι υπερασπιστές της ΕΟΚΑ αρκέψαν
+να παραδέχονται ότι μερικές,
+τουλάχιστον, από τις περίφημες
+«εκτελέσεις προδοτών» ήταν «λάθος».
+Που την άλλη όμως, μπορεί να εκέρδισες
+την Ιστορική δόξα, αλλά εκέρδισες και την
+αντιπάθεια πολλών σε πολλές θέσεις εξουσίας... Εσύ ίνταλως είδες τούτες τις υποθέσεις; Εν εκαταλάβαινες ότι εντζιζες
+ένα που τα ευαίσθητα σημεία του κυπριακού συγκροτήματος εξουσίας;
+Τ: Δεν το είδα ούτε ιδεολογικά, ούτε πολιτικά το θέμα. Για τον Ηλία Σαμάρα...
+εμελέτησα την υπόθεσιν και αισθάνθηκα
+ότι είχαμεν να κάμωμεν με ένα
+παλληκάρι... και ταυτόχρονα αισθάνθηκα
+μια μεγάλη λύπη για τα όσα ετράβησεν
+και ο ίδιος και η οικογένεια του. Αν θέλεις
+αυτό το οποίο με εσυγκίνησε ήταν ο
+ηρωισμός, ο ακρατός, αυτής της
+οικογένειας, το μεγαλείον αυτής της
+ιστορίας που μοιάζει με αρχαία Ελληνική
+τραγωδία. Είδα αυτό το μεγαλείο του
+κυπριακού λαού και ήθελα να το βάλω
+μπρος του, να του το επιστρέφω.
+Α: Δηλαδή;
+Τ: Ξέρεις η σκηνή... είναι συγκεκριμένες
+σκηνές. Η σκηνή της γυναίκας του που
+τον κρατά νεκρόν κάτω από μιαν συκιάν
+μες το χωρκό της... Αυτόν, ένα αγωνιστή
+της ΕΟΚΑ και περνούν οι χωρκανοί και
+τον βλέπουν. Το δράμα αυτής της
+γυναίκας με άγγιξε. Η σκηνή της
+περιγραφής μέσα από την γραπτήν
+επιστολήν στην ΕΟΚΑ, των
+βασανιστηρίων που επέρασε και αναγκάστηκε να προδώσει, και το αίτημα
+του, του ιδίου να εκτελεστεί... Η σκηνή
+όπου επιστρέφει, μόνος του με δική του
+επιλογή και τον συλλαμβάνουν οι
+μασκοφόροι... τον χάνουμε για κάποιες
+βδομάδες και μετά εμφανίζεται... νεκρός. Η σκηνή της γυναίκας του που ξυπνά τη
+νύκτα αναίτια και λέει «εσκότωσαν τον
+Ηλία»... και η σκηνή που τον παίρνουν...
+νύχτα, να τον θάψουν. Τζιημάται ούλον το
+χωρκό, δηλαδή πιθανό να τζιημάται
+ολόκληρο το σύμπαν, μόνος ξύπνιος είναι
+ο ίδιος ο πεθαμένος... ακούεται το τρίξιμο
+της βοϊδάμαξας που τον παίρνει και ο
+παπάς του χωρκού ξύπνιος μες' την αυλήν
+του ακούεται ως μόνη φωνή να λέει
+«συγχωρεμένος νάσαι Ηλία». Οταν είδα
+αυτές τις σκηνές, αποφάσισα να κάμω το
+πρόγραμμα.
+Α: Μοιάζει με σενάριο ταινίας.
+Τ: Ναι, και είναι κρίμαν για τούτον τον τόπο
+που δεν εβρέθηκεν ο σκηνοθέτης να
+σκηνοθετήσει έτοιμον έργον... Μα τι ήταν
+ο ματωμένος γάμος του Λόρκα, σιόρ
+κοντά σ’ αυτό το πράμα; Εν κρίμα που τα
+παίρνουμε σαν δεδομένα αυτά που συμβαίνουν σ’ αυτό τον τόπο.
+Α: Μοιάζει σαν την εξιλέωση του Ιούδα - η
+περιγραφή σου εννοώ. Ο Ηλίας Σαμάρας,
+ο αγνός αγωνιστής που λυγίζει στα
+βασανιστήρια ελπίζοντας ότι οι σύντροφοι
+του έχουν φύει, τελικά δεν τα έχουν
+καταφέρει, άρα γίνεται προδότης. Οι
+άλλοι πεθανίσκουν στη μάχη, ήρωες
+δηλαδή ανάμεσα τους και ο αρφός του. Ο
+Ηλίας όταν συνέρχεται διαπιστώνει την
+τραγωδία και παρά το ότι οι Άγγλοι τον
+παίρνουν στην Αγγλία, αυτός φεύκει και
+έρκεται για να τιμωρηθεί που την ΕΟΚΑ. Οι μασκοφόροι της ΕΟΚΑ τον σκοτώνουν
+χωρίς οίκτο, σαν Ιούδα, πετούν το πτώμα
+κάτω που μια συτζιά και απαγορεύουν την
+ταφή... Η εκπομπή φαίνεται σαν η
+εξιλέωση του Ιούδα η επιστροφή στην
+αγνότητα. Σαν να υπήρχε μια ύβρις, για να
+χρησιμοποιήσω την έννοια της αρχαίας
+τραγωδίας... Μια ύβρις που μπορεί να
+ήταν η προδοσία του Ηλία αλλά και η
+εκτέλεση του. Η κάθαρση για την πρώτη
+ύβρη, την προδοσία, προκάλεσε μια
+δεύτερη, την ασέβεια στο μεγαλείο του
+ανθρώπου που υπέφερε, την οποία θέλεις
+εσύ τελικά να αποκαταστήσεις... Μια νέα
+οριστική κάθαρση για να επέλθει η
+γαλήνη... η πρωταρχική αγνότητα...
+Τ: Ναι, ναι, σίγουρα. Ο Ηλίας Σαμαράς
+υπερέβην την έννοια του Ήρωα. Δεν
+ξέρω, δεν μπορώ να κρίνω πως ή γιατί
+έπεσεν σ’ αυτόν ο κλήρος αυτού του
+δράματος... αλλά μπορώ, και έκανα ότι
+μπορούσα, να του προσδώσω την
+αθωότητα που είσιε σιόρ, να του δώσω να
+καταλάβει, έστω και νεκρός που είναι, ότι
+εκαταλάβαμεν το τι επέρασεν. Ως
+άνθρωποι πια, πέραν της κυπριακής
+κοινωνίας, πέραν του αγώνα της ΕΟΚΑ,
+πέραν του κυπριακού προβλήματος. Μια
+ιστορία ενός ανθρώπου. Ναι αυτόν ήταν
+το μήνυμα της εκπομπής: «Ηλία Σαμαρά,
+εκαταλάβαμεν».
+Α: Εκείνη η εκπομπή εσυντάραξε τον κόσμο.
+Ο Ηλίας Σαμαράς αποκαταστήθηκε. Έγινε,
+μάλιστα, αν θυμούμαι καλά και επίσημο
+μνημόσυνο με τον αρχιεπίσκοπο κλπ. Οι
+σύνδεσμοι αγωνιστών πάντως δεν
+ενθουσιάστηκαν.
+Τ: Ναι έφκαλαν μια ανακοίνωση η οποία ήταν
+κακή μεν αλλά ήταν μόνο μια ανακοίνωση
+τζιαι εσιώπησαν. Δηλαδή έλεαν ότι «από
+χθες όλη η Κύπρος γνωρίζει ποιος ήταν ο
+προδότης» αλλά δεν εζήτησαν να
+σταματήσει η εκπομπή, διότι η αντίδραση
+του κόσμου ήταν πέρα από θετική. Αλλά
+εβάλαν το στην τζέπη τους.
+Α: Μετά υπήρχαν βέβαια και οι συνεχείς
+τριβές με την εκκλησία.

Κυπριακό Κινηματικό Αρχείο Cyprus Movements Archive Kıbrıs Sosyal Hareket Arşivi

User Tools

Site Tools

Differences

Page Tools

Κυπριακό Κινηματικό Αρχείο
Cyprus Movements Archive
Kıbrıs Sosyal Hareket Arşivi