Αυτή η μπροσούρα εκδόθηκε από το Πλανόδιο Στέκι Δρόμου τον Φευράρη του 2011. Αναδημοσιεύτηκε ως κείμενο στο πρώτο φύλλο της Εφημερίδας Ανάφεντος, τον Μάρτη του 2011 και στο πρώτο τεύχος του Μαθητικού Περιοδικού Σκαπούλα, τον Φλεβάρη του 2011.
Τι είναι αυτοοργάνωση;
Αυτοοργάνωση είναι μια μέθοδος ενεργητικής, συλλογικής και οριζόντιας οργάνωσης. Η αυτοοργάνωση έχει δυο βασικά συστατικά: την αντι-ιεραρχία και τις συλλογικές αποφάσεις. Αυτά σημαίνουν ότι μια ομάδα ανθρώπων έρχεται κοντά για να οργανωθεί αυτόνομα απο οποιοδήποτε άλλο φορέα, χωρίς καμιά ατομική ή κομματική ηγεσία. Οι αποφάσεις λαμβάνονται συλλογικά (με απόλυτη ή γενική πλειοψηφία) χωρίς καμιά άσκηση εξουσίας κατα τη διάρκεια της λήψης αποφάσεων ή δράσεων της ομάδας αυτής.
Η αυτοοργάνωση μπορεί να δημιουργηθεί σε τρία τουλάχιστον επίπεδα:
1. τις αυτοοργανωμένες συλλογικότητες
2. τους αυτοργανωμένους κοινωνικούς αγώνες
3. την αυτοοργάνωση ως βασικό στοιχείο ενός συνολικού κοινωνικού προτάγματος ανταγωνιστικού και αντιπαραθετικού στον καπιταλισμό.
Το κείμενο αυτό θα ασχοληθεί με το ζήτημα των αυτοοργανωμένων συλλογικοτήτων, ιδιαίτερα τα συλλογικά εγχειρήματα σε σχέση με τις γειτονιές, το δημόσιο χώρο και το περιβάλλον.
«Οι αυτοοργανωμένες συλλογικότητες αποτελούν ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης της πολιτικής παρέμβασης και δράσης – είτε πρόκειται για καθαρά πολιτικές ομάδες (συγκροτημένες γύρω από ένα κοινό πολιτικό- θεωρητικό-ιδεολογικό πλαίσιο) είτε για συλλογικά εγχειρήματα παρέμβασης σε συγκεκριμένους κοινωνικούς χώρους (εργασιακοί χώροι, γειτονιές, σχολεία, σχολές κ.λπ.) είτε για θεματικές ομάδες. Το ενοποιητικό τους στοιχείο είναι ότι λειτουργούν με μια οριζόντια αντιιεραρχική δομή, σε αντίθεση με τα όποια τυπικά ή άτυπα συγκεντρωτικά μοντέλα οργάνωσης που υιοθετήθηκαν από ένα μεγάλο κομμάτι του επαναστατικού κινήματος, ήδη από την εμφάνισή του.»
http://indy.gr/analysis/pos-antolambanomaste-tin-aytoorganosi
Γιατί προτείνουμε την συλλογική αυτοοργάνωση στις γειτονιές;
§ Γιατί κέντρο αποφάσεων που αφορούν αποκλειστικά μια γειτονιά πρέπει να είναι η ίδια η γειτονιά.
§ Η αυτοοργάνωση είναι η μόνη μέθοδος οργάνωσης που δεν αποδέχεται ιεραρχίες και αρχηγούς
§ Είναι η μόνο μέθοδος οργάνωσης που διαχέει και να ενεργοποιεί τις ιδιαίτερες ικανότητες του καθενός, μέσα από μια συλλογική σύνθεση, μέσα από την κατάκτηση κοινού τόπου στη συναπόφαση και τη συνυπευθυνότητα.
§ Οι ικανότητες, οι αποφάσεις, τα εγχειρήματα, οι ευθύνες, οι υποχρεώσεις αλλά και η χαρά και η δημιουργικότητα αποτελούν κοινό κτήμα των κατοίκων μιας αυτοοργανωμένης γειτονιάς.
Επίσης προτείνουμε τη συλλογική αυτοοργάνωση επειδή:
§ Θα λειτουργούν αμεσοδημοκρατικά
§ Θα φέρουν τους κατοίκους πιο κοντά στη γειτονιά τους, στη φύση και στους δημόσιους χώρους.
Προτείνουμε τη συλλογική αυτοοργάνωση για μια πιο κοινωνική, δημιουργική και ελεύθερη ζωή!
Παραδείγματα απο την Ελλάδα
–> Ανοιχτή συνέλευση κατοίκων Αγίας Παρασκευής:
«Οι βασικές αρχές τις συνέλευσης έχουν να κάνουν με την ά μ ε σ η δημοκρατία. Όλα τα μέλη αντιμετωπίζονται απ’ όλους ισότιμα. Ο λόγος που εκφράζει ο καθένας έχει το ίδιο βάρος με των υπολοίπων. Στη συνέλευση λοιπόν επικρατεί πλήρης πολιτική ισότητα και αντί-ιεραρχία. Δεν υπάρχουν ειδικοί που μιλάνε πιο πολύ, ούτε αρχηγοί και άτομα τα οποία ο λόγος τους έχει αυξημένη βαρύτητα. Οι αποφάσεις παίρνονται ισότιμα απ’ όλα τα μέλη στη βάση της συνδιαμόρφωσης. Δηλαδή όλοι μας πρέπει να συνεισφέρουμε και να συναινέσουμε στις αποφάσεις τις συνελεύσεις. Μέσα από τις συνελεύσεις βγάζουμε, κείμενα, αφίσες οργανώνουμε δράσεις αλλά πρωτίστως συζητάμε για θέματα που αφορούν την ζωή μας. Έτσι λοιπόν η συνέλευση εκτός από μέσο αποτελεί και πρόταγμα για μια διαφορετική οργάνωση των γειτονιών, του δήμου, των σχολείων, των ελεύθερων χώρων κλπ.»
http://anoixtisyneleysiagparaskevis.blogspot.com/
–> Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια. Στο διάστημα αυτό πέρα από τη συσπείρωση ενεργών πολιτών της γειτονιάς και την ανάλυση προβλημάτων που καθημερινά αντιμετωπίζουν ζώντας στα Εξάρχεια, πραγματοποίησε εκδηλώσεις κι ανέλαβε δράση για διάφορα θέματα όπως:
· Το καλοκαίρι του 2007 έθεσε εκτός λειτουργίας με δυναμικές ενέργειες των μελών της , μέσα από λαϊκές συνελεύσεις, τέσσερεις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, απαλλάσσοντας τους κατοίκους από την επικίνδυνη ακτινοβολία τους.
· Στις 22/12 οργάνωσε ανταλλακτικό παζάρι και γιορτή στην Πλατεία Εξαρχείων για να ενθαρρύνει την ιδέα της ανακύκλωσης αλλά και της διεκδίκησης των ελεύθερων χώρων της γειτονιάς.
· Τον Αύγουστο του 2008 συνεργάστηκε με την Κοινότητα Ανοικοδόμησης στη δημιουργία ηχητικού χάρτη των Εξαρχείων και στην ηχητική σηματοδότηση της γειτονιάς.
–> Αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου
Το πάρκο είναι τόπος δημιουργίας, χειραφέτησης και αντίστασης, ανοιχτός σε δράσεις πολιτικές, πολιτιστικές, αντικαταναλωτικές κλπ. Φιλοδοξεί να είναι, ακόμα, ένας κήπος της γειτονιάς που φιλοξενώντας μέρος της κοινωνικής ζωής των κατοίκων της πέρα από λογικές κέρδους κι ιδιοκτησίας, λειτουργεί σαν τόπος παιχνιδιού και περιπάτου, συνεύρεσης και επικοινωνίας, άθλησης, δημιουργίας και προβληματισμού, καταργώντας τα στεγανά της διαφορετικής ηλικίας, καταγωγής, μορφωτικού επιπέδου, κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης. Το πάρκο συνδιαμορφώνεται από μια ανοιχτή συλλογικότητα κι αλλάζει μέρα με τη μέρα. Κάθε ιδέα μπορεί να εκφραστεί και τίποτα δεν απορρίπτεται χωρίς διάλογο κι επιχειρήματα. Όμως οι συναινετικές αποφάσεις της συνέλευσης είναι δεσμευτικές για όλους.
http://parkingparko.blogspot.com/
Στην Κύπρο τι γίνεται;;
Στην Κύπρο δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή οποιαδήποτε οργανωμένη και σταθερή αυτοοργανωμένη πρωτοβουλία κατοίκων με εξαίρεση ίσως την ομάδα κατοίκων «Εντός των τειχών» (της Λευκωσίας). Παρ’όλα αυτά πραγματοποιούνται συχνά ανοιχτές συνελεύσεις απο πρωτοβουλίες ατόμων και συλλογικοτήτων για διάφορες δράσεις, όπως είναι η διοργάνωση των ποδηλατοπορειών Critical Mass, των street party και street parade και διάφορες άλλες δράσεις. Υπάρχουν όμως μερικά πιο συγκεκριμένα παραδείγματα εγχειρημάτων αυτοοργάνωσης.
Η προσπάθεια για δημιουργία αυτοδιαχειριζόμενου πάρκου στην καρδιά της Λευκωσίας, κοντά στην περιοχή Φανερωμένης. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε λίγο πριν το καλοκαίρι του 2010 όταν κάτοικοι και φίλοι της περιοχής κατέλαβαν αχρησιμοποίητο χώρο του δήμου Λευκωσίας (από Τ/κ περιουσία) για να τον μετατρέψουν σε αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο. Ακολούθησε η σύσταση μιας συνέλευσης που αποφάσιζε για την καθαριότητα, την εμφύτευση, τις δουλείες κτλ. Η πρωτοβουλία αυτή αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ακόμα πολλές δυσκολείες.
Η πρωτοβουλία της ομάδας «Ο Μίτος της Αριάδνης» για ένα φεστιβάλ στην οδό Θησέως στην οποία κατοικούν. Οι στόχοι του φεστιβάλ ήταν:
· Να παρουσιαστούν με θετικό τρόπο τα προβλήματα της γειτονιάς. · Να αναδειχθούν και οι άλλες όψεις της γειτονιάς, πέρα από το δρόμο-πέρασμα για τα αυτοκίνητα. · Να αναδειχθούν τα προτερήματα της ζωής στην εντός των τειχών πόλη. · Να αναδειχθεί η ευαισθησία και η αγάπη του κόσμου για τον τόπο όπου κατοικεί. · Να τονιστεί ότι η Θησέως είναι μια γειτονιά όπως πολλές άλλες στην ιστορική Λευκωσία, που έχουν ένα ρόλο να παίξουν σε αυτήν την πόλη.
Η Πρωτοβουλία δράσης για την πόλη (της Λευκωσίας) που οργάνωσε το φεστιβάλ εμ-φύτευση. Η Πρωτοβουλία δημιουργήθηκε από 5 ομάδες που δρουν μέσα στην πόλη της Λευκωσίας (Άγρυπνοι εντός των τοιχών, Φάλιες, Ένωση Αναρχικών, Πλανόδιο Στέκι Δρόμου, Ομάδα Q) καθώς και άτομα. To φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της προσπάθειας επαναδιεκδίκησης και διαμόρφωσης των δημόσιων χώρων και ανάπτυξης οικολογικής και κοινωνικής συνείδησης και ανθρώπινων σχέσεων.
Επίσης:
Πρωτοβουλία κατοίκων ενάντια στην ανέγερση καθεδρικό ναού στο κέντρο της Λευκωσίας
«Άγρυπνοι εντός των τειχών», Ομάδα κατοίκων στο κέντρο της Λευκωσίας που στοχεύει στο να αφυπνίσει όλους όσοι ζουν εντός των τειχών, ώστε να συμβάλουν στο να τεθούν τα θεμέλια για μια ανθρώπινη και λειτουργική διαχείριση της ιστορικής μας πόλης
Ιδέες και προτάσεις:
–> Μονιμοποίηση του «φεστιβάλ της Θησέως» και προσπάθεια οργάνωσης παρόμοιων εκδηλώσεων σε άλλους δρόμους και γειτονιές της πόλης.
–> Πρακτική στήριξη στην προσπάθεια για αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο στην Τρικούπη, και απαλλοτρίωση όπου είναι δυνατόν αχρησιμοποίητων δημόσιων χώρων για τη δημιοργία πάρκων / χώρων πρασίνου.
–> Σταθερή συνέχιση και δραστηριοποίηση της «Πρωτοβουλίας δράσης για την πόλη»
–> Στήριξη και συμμετοχή στις υπάρχουσες ανοιχτές συνελεύσεις (critical mass, street parade κ.α.). Καλέσματα σε ανοιχτές συνελεύσεις σε γειτονιές για θέματα που αφορούν τους κατοίκους (ποδηλατόδρομοι, καθαριότητα, πολιτικές συζητήσεις, εκδηλώσεις κτλ)
–> Δημιουργία πρωτοβουλίας πολιτών για διάφορα κοινωνικά, τοπικά, οικολογικά ζητήματα όπως ήταν η πρωτοβουλία ενάντια στην ανέγερση του καθεδρικού ναού.
ΣΤΕΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΜΑΣ, ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΣ, ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΜΑΣ, ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ!
Πλανόδιο Στέκι Δρόμου - http://steki-dromou.blogspot.com