Αυτό το ηλεκτρονικό άρθρο δημοσιεύτηκε από το αφοα στις 05/12/23.
Συνδικαλισμός και Πραγματικοί Μισθοί
Γράφει: Δημήτρης Δημητρίου
Σύμφωνα με στοιχεία της Statista που παρουσιάζει το Euronews Business για το 2022 και που αναδημοσιεύτηκαν στον Οικονομικό Ταχυδρόμο στις 22/11/2023, οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα αμείβονται με τους χαμηλότερους μισθούς σε όλη την ΕΕ. Συγκεκριμένα, ο μέσος ετήσιος μισθός κυμαίνεται στα 26,000 ευρώ (μιλούμε για μέσο όρο και όχι για τον ενδιάμεσο μισθό που είναι κατά πολύ χαμηλότερος). Όσον αφορά την Ευρώπη, η Ισλανδία (η οποία δεν είναι μέλος της ΕΕ) έχει τον ψηλότερο μέσο μισθό που προσεγγίζει τα 74,000 ευρώ.
Ακόμη ένα ενδιαφέρον στοιχείο για την Ελλάδα είναι η μείωση των πραγματικών μισθών (που λαμβάνουν υπόψη τον πληθωρισμό) κατά 0.2%, ενώ τα πραγματικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 5,9%. Συνολικά στην ΕΕ οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 0,2%, ενώ τα πραγματικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 1,9%.
Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας στην Ισλανδία; Μα είναι απλό: Το 90% των εργαζομένων ανήκουν σε συντεχνίες και όλοι σχεδόν οι κλάδοι έχουν συλλογικές συμβάσεις. Στην ΕΕ, όπου παρατηρούμε μειώσεις των πραγματικών μισθών, ο μέσος όρος των μισθωτών που ανήκουν σε συντεχνίες είναι μόλις 23% ενώ παρατηρούμε διαχρονικά μια σταδιακή μείωση της συμμετοχής. Οι στατιστικές του OECD (Organization for Economic Cooperation and Development ), που συμπεριλαμβάνουν τις περισσότερες χώρες του κόσμου, παρουσιάζουν διαχρονικά μια καθοδική πορεία στη συμμετοχή των εργαζομένων στις συντεχνίες. Ενώ το 2000 το ποσοστό συμμετοχής ήταν 20,9%, το 2019 το ποσοστό μειώθηκε στο 15,8%. H μόνη χώρα που αύξησε το ποσοστό συμμετοχής είναι η Ισλανδία.
Δεν είναι, βέβαια, όλα μέλι γάλα μέσα στις συντεχνίες (αναφέρομαι γενικά στις πλείστες χώρες της ΕΕ). Αντί της υπέρβασης, του αγώνα ενάντια στο σύστημα, κατέληξαν σ’ έναν αγώνα «μέσα και μαζί με το σύστημα». Η επικράτηση του οικονομισμού σε παγκόσμιο επίπεδο έδωσε ένα νέο προσδιορισμό και μία νέα κατεύθυνση των αγώνων της εργατικής τάξης. Αυτό επηρέασε καταλυτικά τις πρακτικές διεκδίκησης, αφού έχασε τη σημασία της η συλλογική, δυναμική διεκδίκηση στο δρόμο, στο εργοστάσιο, στη γειτονιά.
Παρόλες όμως τις αδυναμίες του παγκόσμιου συνδικαλιστικού κινήματος, αυτό που παρατηρούμε ακόμη και σήμερα είναι ένας άμεσος συσχετισμός μεταξύ πραγματικών μισθών και συμμετοχής των εργαζομένων στις συντεχνίες. Όσο πιο μεγάλη είναι η συμμετοχή τόσο πιο ψηλός είναι ο μέσος καθαρός μισθός. Αντίστροφα, μειωμένη συμμετοχή σε συντεχνίες συνδέεται άμεσα με μείωση του πραγματικού μισθού. Εκεί που έχουμε μειώσεις μισθών παρατηρούμε αυξημένα κέρδη σε ποσοστά πέραν του πληθωρισμού.