[Κωστή Αχνιώτη]

Παλιά Λευκωσία και συντήρηση

Αυτοκράτειρας Θεοδώρας (πράσινη γραμμή)

Ενώ οι προκηρύξεις για έμμονη στη συντήρηση της Παλιάς Λευκωσίας συνεχίζονται αμείωτες, ένα νέο δείγμα της αξίας τους, στο επίπεδο όμως αυτή τη φορά της πράξης, συντελέστηκε στις αρχές του Γενάρη.

Πρόκειται, για την κατεδάφιση ενός σπιτιού στην Αυτοκράτειρας Θεοδώρας, απέναντι ακριβώς από την εκκλησία του Αγίου Κασσιανού. Το σπίτι που συμπεριλαμβανόταν στον νέον προς έγκριση κατάλογο διατηρητέων κατεδαφίστηκε, δείχνοντας ακόμα μια φορά ότι ο κατάλογος αυτός χρησιμεύει περισσότερο σαν προειδοποίηση προς τους ιδιότητες να χαλούν τα σπίτια τους όσο είναι καιρός πάρα σαν προστασία.

Η συγκεκριμένη περίπτωση κατεδάφισης είναι τελείως αδικαιολόγητη και αψυχολόγητη ακόμα και από τη πλευρά της κερδοσκοπίας. Το κατεδαφισμένο σπίτι βρισκόταν ακριβώς στο νότιο σύνορο της πράσινης γραμμής και επομένως το άδειο οικόπεδο, μάλλον δεν μπορεί να γίνει εκμεταλλεύσιμο πριν την λύση του Κυπριακού. Δηλαδή ο ιδιόκτητης «γλύτωσε» τα έξοδα της συντήρησης μείον τα έξοδα της κατεδάφισης.

Οι γειτονιές του Αγίου Κασσιανού και της Χρυσαλινιώτισσας αποτελούν τους μοναδικούς συνολικά διατηρημένους πυρήνες της Παλιάς Λευκωσίας (εχτός κατεχόμενων). Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες μας τα 200.000 δολάρια που δώρησε(;) η ΕΟΚ (ευαισθησία στη συντήρηση η άλλη!) θα χρησιμοποιηθούν για την συντήρηση των δυο αυτών γειτονιών.

Εν πάση περιπτώσει ακόμα ένα «δόντι» αφαιρέθηκε πλέον απο τη συνεχή δόμηση των κάτω γειτονιών. Δίπλα του υπήρχε ήδη ένα κενό οικόπεδο από το 1974. Μέχρι τότε διατηρείτο εκεί ένα δίπατο, που πλήγηκε από βλήμα Όλμου, κι ο ιδιόκτητης του «έβαλε» μια μπουλτόζα να το κατεδαφίσει ολοκληρωτικά «για να γλυτώσει που τις φασαρίες».

Πέρα από πλήγμα στη συντήρηση της γειτονιάς η κατεδάφιση αποτελεί και αμυντικό λάθος, διότι το περί ου ο λογος σπίτι προστάτευε από τις σφαίρες και τα μπροστινά του χτίρια. Έτσι μεγάλωσε το βάθος της επικίνδυνης ζώνης στα «ευθέα» πυρά. Αφού λοιπόν το σπίτι χαλάστηκε σχεδόν στο σύνολο του, οι εγκέφαλοι του δημαρχείου (ίσως και του στρατού) κατάλαβαν το λάθος τους και ζήτησαν να παραμείνει ένα κομμάτι του πισινού τοίχου. Αποθέωση λοιπόν της ευαισθησίας για τη συντήρηση αλλά και εξυπνάδας περί τα αμυντικά.

Είναι σημαντικό να αναφερθούν επίσης δυο σημεία σε σχέση με τη συγκεκριμένη κατεδάφιση.

(α) Έγινε με την έγκριση του εκλεγμένου δημοτικού συμβουλίου. Ενώ πριν τις δημοτικές εκλογές όλα τα κόμματα συμπεριέλαβαν το ζήτημα της συντήρησης στα προεκλογικά τους προγράμματα. μέχρι στιγμής δεν είδαμε καμία αντίδραση των κομμάτων στο ζήτημα της κατεδάφισης, ούτε καμία ανακοίνωση με την οποία κάποιο από τα κόμματα να απεκδύεται την ευθύνη γιαυτήν.

(β) Η αντίδραση εναντία στην κατεδάφιση υπήρξε υποτονική η ανύπαρκτη και από την πλευρά οργανωμένων φορέων όπως του ΠΟΑΚ, του ιδρύματος Παλαιάς Λευκωσίας, του Συνδέσμου Αρχιτεκτόνων και του Συνδέσμου Αρχαιολόγων αλλά και από το κοινό. Γίνεται εμφανές ότι μια σειρά από προηγούμενες κατεδαφίσεις έγινε μπορετό να αποφευχθούν λόγω της δυναμικής παρέμβασης των ενδιαφερομένων πολιτών. Μια πρόχειρη βολιδοσκόπηση, έδειξε ότι αρκετά άτομα βαρέθηκαν να τρέχουν κάθε φορά που ένα σπίτι χαλιέται, δηλαδή κάθε λίγο. Ο στόχος δηλαδή της εξουσίας για να «απενεργοποιηθεί» το κίνημα της συντήρησης της Παλιάς Λευκωσίας, επιτυγχάνεται σιγά-σιγά.

Όπως και σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν και η συγκεκριμένη κατεδάφιση θέτει επί τάπητος το ζήτημα της σύστασης μιας επιτροπής επαγρύπνησης για τη συντήρηση της Παλιάς Λευκωσίας η οποία να συντονίζει και να ενεργοποιεί στην κατάλληλη στιγμή τα μέλη της, στο καλύτερο δυνατό βαθμό.