el:magazines:traino:no_10:dialect

Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

Link to this comparison view

Both sides previous revision Previous revision
Next revision
Previous revision
el:magazines:traino:no_10:dialect [2020/08/28 13:10]
no_name12
el:magazines:traino:no_10:dialect [2022/04/01 15:21] (current)
no_name12
Line 1: Line 1:
 //**ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΟΤΡΟΙΩΣΗ**// //**ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΟΤΡΟΙΩΣΗ**//
  
-=====«ΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ ΑΝΥΜΟΝΤΑΙ ΩΣ ΑΙΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ ΤΟΥΣ»=====+=====«ΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ ΑΜΥΝΟΝΤΑΙ ΩΣ ΑΙΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ ΤΟΥΣ»=====
  
 //**του Α.Π.**// //**του Α.Π.**//
Line 149: Line 149:
 μετατραπούν σε «πρώτες ύλες», σε  μετατραπούν σε «πρώτες ύλες», σε 
 ακατέργαστο υλικό, που θα  ακατέργαστο υλικό, που θα 
-χρησιμοποιούσαν οι διανοούμενοι των  +χρησιμοποιούσαν οι διανοούμενοι των Αθηνών για να φτιάξουν τη μυθολογία 
- +
-Αθηνών για να φτιάξουν τη μυθολογία +
 του Ελληνικού έθνους. Έπρεπε  του Ελληνικού έθνους. Έπρεπε 
 δηλαδή να εξαφανιστεί η μνήμη των  δηλαδή να εξαφανιστεί η μνήμη των 
Line 423: Line 421:
 διαφορετικότητας απ’ την ομοιογενή γλώσσα  διαφορετικότητας απ’ την ομοιογενή γλώσσα 
 των εθνών. των εθνών.
 +
 +{{:wiki:media:magazines:traino:traino10_dialektos1.png?800|}}
  
 //**Εθνικοφροσύνη, εξουσία και  //**Εθνικοφροσύνη, εξουσία και 
Line 633: Line 633:
    
  
 +<WRAP center round box 90%>
 +**Χρήσεις της Κυπριακής Διαλέκτου και Προεκτάσεις (Αποσπάσματα)** 
  
 +//**Κώστας Λεοντίου**//
  
 +----
 +
 +//**1. Διάλεκτος και Γλώσσα**//
 +
 +Η Κυπριακή διάλεκτος αποτελεί υποσύστημα 
 +ή υποσύνολο του συστήματος ή συνόλου 
 +«ελληνική γλώσσα». 
 +
 +Όλες οι γλώσσες του κόσμου υποδιαιρούνται 
 +σε πολυάριθμες διαλέκτους. 
 +
 +Η επιλογή ή επιβολή μιας διαλέκτου ως επίσημης γλώσσας μιας χώρας, δεν στηρίζεται 
 +σε αισθητικά ή άλλα κριτήρια, τα οποία εξάλλου είναι σχετικά και υποκειμενικά, αλλά ανταποκρίνεται σε οικονομικές, κοινωνικές 
 +ανάγκες και εξαρτάται 
 +από γεωγραφικές, πολιτικές, ιστορικές συγκυρίες.
 +
 +Πρέπει επίσης να τονίσουμε πως και αυτά ακόμη τα κριτήρια και όρια που καθορίζουν τις διαφορές γλώσσας - 
 +διαλέκτου δεν είναι σταθερά. Ένας Νορβηγός μπορεί να κατανοήσει ένα Δανέζο, μιλώντας ο 
 +καθένας τη γλώσσα του, ενώ αυτό είναι πολύ 
 +πιο δύσκολο αν όχι αδύνατο για ένα κάτοικο 
 +του Πεκίνου, που εκφράζεται στο Μανδαρίνο 
 +πρότυπο και τον κάτοικο της Καντώνας που 
 +μιλά τη διάλεκτο του.
 +
 +α) Δεν υπάρχουν καθαρόαιμες διαλέκτοι, ούτε 
 +καθαρόαιμες γλώσσες. Η τόσο θαυμαζόμενη 
 +γαλλική αποτελεί κράμα λατινικής, γερμανικής 
 +και κελτικής.
 +
 +Ο «κόκορας» της πανελλήνιας αποτελεί ονοματοποιία, ο πετεινός της διαλέκτου μας προέρχεται από τ’ αρχαία. Ο «χουρμάς» ξενόγλωσσο, το «φοινίκι» είναι ελληνικό. 
 +
 +β) Όλες οι γλώσσες εξελίσσονται. Το ίδιο συμβαίνει φυσικά και στις διαλέκτους. 
 + 
 +//**2. Κυπριακή διάλεκτος και παιδεία**//
 +
 +Η Κυπριακή διάλεκτος αντιμετωπίζεται με 
 +πολύ εχθρικό τρόπο από πολλούς εκ- 
 +παιδευτικούς. Οι διαλεκτόφωνοι μαθητές γίνονται συχνά αντικείμενο προσβολών, έντονων επικρίσεων, τιμωριών, ειρωνικών σχολίων.
 +
 +Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί από τους εκπαιδευτικούς που υιοθετούν αρνητικές στάσεις ως προς την αντιμετώπιση του θέματος, 
 +προέρχονται από μικροαστικό ή/και αγροτικό 
 +περιβάλλον και είχαν κάποτε υποστεί ανάλογες προσβολές. Έχοντας συνδέσει το θέμα 
 +της αποδιαλεκτοποίησης με την κοινωνική 
 +ανέλιξη και επιτυχία, εξασκούν με υπερβάλλοντα ζήλο ό,τι θεωρούν ιερό, σχεδόν ιεραποστολικό καθήκον, σύμφωνα με τη λογική, 
 +αν μπορούμε να την αποκαλέσουμε έτσι, πολλών μηχανισμών καταπίεσης.
 +
 +«Βασανίστηκα, καταπιέστηκα, ξεπέρασα αυτά 
 +τα στάδια, τώρα που διαθέτω και γω εξουσία 
 +θα εκτονωθώ με τη σειρά μου, καταπιέζοντας, 
 +χωρίς ποτέ μου να αμφισβητώ την εγκυρότητα ή ηθικότητα ή αποτελεσματικότητα 
 +των μεθόδων αυτών».
 +
 +Πρέπει εδώ να γίνει μνεία του εξαιρετικού βιβλίου «le parler Croquant», στο οποίο περιγράφεται και αναλύεται ο ταπεινωτικός τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε η παραδοσιακή παιδεία την οξιτανική γλώσσα στη Μεσηβρινή Γαλλία (Προβηγγία). 
 +
 +//**3. Πολιτική ορολογία και κυπριακή 
 +διάλεκτος**//
 +
 +Εν αρχή, τα «ζοππόβορτος» και «τζιτζιροζάμπιες». Ο μέσος Κύπριος πήρε με 
 +το πρώτο επίθετο το ημιεπίσημο χρίσμα του 
 +και το κίνημα των αδεσμεύτων το βάφτισμα 
 +από τον καλό αστό πολιτικό ηγέτη.  
 +
 +Στα πρώτα ήδη βήματα του πολιτικού μας 
 +βίου, μάθαμε πως το να βρίσκεις λέξεις στη 
 +διάλεκτο και να διανθίζεις μ’ αυτές το κατά τ’ άλλα καθώς πρέπει κείμενο σου, εγκλωβίζοντας τις, ίσως για προληπτικούς λόγους υγιεινής - παρεμπόδιση μεταδοτικής μολυσματικής ασθένειας, στην τυραννία των εισαγωγικών, αυτό είναι chic. 
 +
 +Υπό μορφή αναθεματισμών και αφορισμών, τα 
 +επίθετα αυτά έχουν και μια άλλη μυθολογική 
 +εξήγηση. Θεέ μου, αυτός ο καταπληκτικός αρθρογράφος, αυτό ο 
 +υπέροχος γλωσσοπλάστης, αυτός ο 
 +εξαίρετος ρήτορας, 
 +γνωρίζει, ποιος θα τόλεγε - και τη γλώσσα των κοινών θνητών, 
 +την οποία χρησιμοποιεί όπου πρέπει και όταν 
 +πρέπει σύμφωνα με δόσεις μιας σοφής συνταγής που προσφέρονται προς τον καταναλωτή - ακροατή, θεατή, αναγνώστη και 
 +που σκορπούν - συνήθως - μερικά γελάκια κατάπληξης και δέους για την απροσδόκητη και 
 +αναπάντεχη ικανότητα.
 +
 +Φυσικά η τοπολαλιά έχει σαν κύρια αποστολή 
 +τη δημιουργία εντυπώσεων. Τα υβριστικά επιθέτων μιας περιφρονημένης διαλέκτου, αυτό 
 +αποτελεί πια το άκρον άωτον του υποβιβασμού.
 +
 +//**4. Ο μύθος του κυπριώτικου σκετς**//
 +
 +Πρόσφατη ανακοίνωση που αναφερόταν σε 
 +άλλη ανακοίνωση ανάφερε ανάμεσα στ’ άλλα 
 +και τα εξής: 
 +
 +«Οι συνεδρίες της Βουλής δεν είναι κυπριώτικο σκετς». Ας αναλύσουμε και ας ερμηνεύσουμε την απλή αυτή φράση. Οι συγγραφείς της θα πιστεύουν και θα υποστηρίζουν ότι η βουλή είναι ένα σοβαρό 
 +και αξιοσέβαστο σώμα. Οι συνεδρίες της βουλής πρέπει λοιπόν να τυγχάνουν του ανάλογου σεβασμού. 
 +
 +Υπεραμυνόμενοι του γοήτρου της, τη διαχωρίζουν με την αρνητική αυτή σύγκριση, με 
 +την παρεμβολή του αναγλύφου «δεν» από 
 +οποιαδήποτε παρομοίωση ή ταύτιση με το κυπριώτικο σκετς. 
 +
 +Υποβάλλεται λοιπόν σαφώς πως το κυπριώτικο σκετς δεν είναι σοβαρό. Φυσικά θά' 
 +λεγε κανείς: «Αφού πρόκειται πολύ συχνά για 
 +ηθογραφικές κωμωδίες». 
 +
 +Ναι αλλά ας μη συγχίζουμε τις έννοιες γελοίο 
 +και κωμικό. Ότι είναι κωμικό δεν σημαίνει πως 
 +είναι και ευκαταφρόνητο. Απόδειξη: Δεν ανάφεραν κωμωδία του Αριστοφάνη, του Μολιέρου ή έστω του Ψαθά σαν παραδείγματα 
 +προς αποφυγή. 
 +
 +Έτσι επανελήφθη εδώ μια πλατεία διαδεδομένη εντύπωση πως το σκέτς αποτελεί 
 +συχνά σημείο αναφοράς για μη κολακευτικές 
 +συγκρίσεις. 
 +
 +Μα τι συμβαίνει επιτέλους με τα κυπριώτικα 
 +σκετς; Ποια είναι η μυθολογία τους; 
 +
 +Ο κόσμος του, στατικός, απολιθωμένος, τυποποιημένος, όπως ένα τυπογραφικό κλισέ. 
 +Τα στοιχεία της υπερβολής της εκζήτησης, 
 +του κατευθυνόμενου, υπό έλεγχο αυθορμητισμού αποτελούν σχεδόν κατά κανόνα 
 +το σήμα κατεκαθέν του. Λέξεις απηρχαιωμένες, ξεχασμένες, ανασύρονται από τη 
 +ναφθαλίνη για να ξενίσουν και να ξαφνιάσουν 
 +πρώτους απ' όλους τους ίδιους τους Κυπρίους, στην καταπληκτική τουλάχιστον πλειοψηφία τους.
 +
 +Η θεματολογία τους επαναλαμβάνεται τροποποιημένη, αναθεωρημένη, διορθωμένη, 
 +προβάλλοντας ένα μικρόκοσμο ερμητικά 
 +κλειστό, που διαιωνίζεται σ’ ένα απρόσιτο 
 +γκέττο, καλά φυλαγμένο από τους θεματοφύλακες. 
 +
 +Δεν φτάνει παρά σπάνια - και όπως ο απόηχος μιας άλλης πραγματικότητας λιγότερο 
 +ψευδοαυθεντικής ίσως, αλλά το ίδιο, αν όχι 
 +περισσότερο γνήσιας. 
 +
 +Ο άλλος κόσμος που δε ζει σε γραφικά χωριουδάκια, ο κόσμος των συνοικισμών 1, 2, 3, 
 +ο κόσμος των πόλεων, των εργοστασίων, των 
 +πολυκατοικιών που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, ο κόσμος που αναπνέει και κολυμπά 
 +σε ένα μολυσμένο περιβάλλον, ο κόσμος που 
 +δεν γυροφέρνει την ανία του στα παραδοσιακά καφενεδάκια αλλά στα cafés και 
 +στις δισκοθήκες, αυτός ο αντιεξωτικός, πεζός 
 +κόσμος που εκφράζεται σε μια διάλεκτο που 
 +δεν μπορεί νάναι παρά κυπριακή, δεν έχει 
 +θέση στο σκέτς παρά μόνο σπάνια ή περιστασιακά, όπως κάποιος παρείσαχτος μουσαφίρης. Κι αν κάποιος απ' αυτούς εισδύσει 
 +στην καλά οροθετημένη νησίδα του κυπριώτικου σκετς, νοιώθει τόσο άνετα, τόσο 
 +βολικά όσο και μια κυρία με τας καμελίας που 
 +θες από λάθος θες από παρεξήγηση, βρέθηκε 
 +μπλεγμένη σε μια ταινία καράτε.
 +
 +//**5. Πρωτογενή και δευτερογενή προβλήματα**//
 +
 +Η αντιπαράταξη διαλέκτου-γλώσσας-διαλέκτου δημιουργεί και πολλά άλλα προβλήματα. 
 +
 +Άλλοι Κύπριοι αντιμετωπίζουν προβλήματα 
 +στην έκφραση που οδηγεί σε προβλήματα ευφράδειας και ευγλωττίας. 
 +
 +Αυτό μπορεί να επεκταθεί και σε άλλους τομείς όπως η ικανότητα για αυτοσχεδιασμό ή 
 +και απλής και σαφούς μετάδοσης μηνυμάτων 
 +(πολλοί γιατροί διαπιστώνουν πως οι ιθαγενείς τους δυσκολεύονται να τους πουν με 
 +ακρίβεια που πονούν). 
 +
 +Πολλά άτομα μετά τις οδυνηρές εμπειρίες 
 +που δέχτηκαν όταν εκφράστηκαν στη διάλεκτο τους, προσβολές, υποτιμήσεις, κλείνονται στον εαυτό τους. 
 +
 +**6. Αντί επιλόγου - Ο Ρατσισμός και τα δίδυμα αδελφάκια του** 
 +
 +Το τροπάρι το γνωρίζουμε καλά. 
 +
 +Στο όνομα μιας υποτιθέμενης νόρμας, στο 
 +όνομα μιας καταναγκαστικής ομοιογενειοποίησης, στο όνομα της ανωτερότητας 
 +της επιστροφής στις αγνές και ανόθευτες 
 +ρίζες, η νοοτροπία της αναζήτησης του αμιγούς προτύπου, της πεντακάθαρης φυλής, 
 +της άσπιλης και αμόλυντης γλώσσας, γνωρίζουμε που οδήγησε και οδηγεί, όταν βασιλέψει και θριαμβεύσει σ’ όλο το μεγαλείο της: 
 +
 +Στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, στα κρεματόρια στον σφαγιασμό, ή σε άλλες πιο εξευγενισμένες μεθόδους άμεσου ή αργού θανάτου. 
 +
 +Η περίφημη ανωτερότητα, η ευαγγελιζόμενη και πολυδιαφημισμένη αναδημιουργία του έκπαγλου ξανθού προτύπου και πρωτοτύπου 
 +που πρόβαλε στο λυκαυγές της Ιστορίας της 
 +φυλής, η εκκαθάριση του πάλλευκου αυθεντικού αρχετύπου, απ' όλα τα μικρόβια, τα 
 +παράσιτα, πού το παραμόρφωσαν και το μόλυναν, απ' όλες τις σκουριές, όλα τα νοσογόνα και νοσηρά στοιχεία, όλες τις αλλογόνες ουσίες που το αλλοίωσαν, καθ’ οδόν, 
 +αυτός ο τέλειος κόσμος, δεν είναι παρά ο μακάβριος ευφημισμός της ανυπόφορης μαύρης 
 +κατάμαυρης μονοτονίας της προβατοποιημένης ομοιομορφίας. 
 +
 +Και η ιδανική επικοινωνία στο τέλειο πρότυπο, 
 +δεν είναι παρά το παρανοϊκό παραλήρημα του 
 +Δικτάτορα και ο μονότονος ήχος από τις ιαχές 
 +μιας ομόφωνα κακόφωνης αγέλης, που πνίγει 
 +τις κραυγές πόνου όλων αυτών που δεν ταίριασαν στα μέτρα της προκρουστικής μετριότητας.
 +</WRAP>
 +
 +<WRAP center round box 90%>
 +//**Ο γραφειοκράτης λόγος της εξουσίας και η κυπριακή αντίσταση (για την τυποποίηση των κυπριακών ονομάτων στην νεοελληνική κοινή)**//
 +
 +----
 +
 +**Μενέλαος Χριστοδούλου:**
 +
 +«Έγινε η ανάλογη διαφώτιση, όμως 
 +καθυστερούν οι υπηρεσίες να το 
 +εφαρμόσουν γιατί δεν κατενοήθη η 
 +σημασία της τυποποίησης. Εγώ που ήμουν 
 +γραμματέας της Κυπριακής Επιτροπής 
 +τυποποίησης αντιμετώπισα φοβερό 
 +πόλεμο. Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και 
 +Έργων ειδοποίησε κοινοτάρχες και 
 +δημάρχους, ότι κατά την τυποποίηση του 
 +κράτους που παρουσιάστηκε στον ΟΗΕ, 
 +το όνομα του χωριού τους θα γραφτεί 
 +στην πινακίδα με αυτό τον τρόπο. **Ούτε 
 +ένας δεν δέχτηκε...**
 +
 +**Ερ.:** 
 +
 +Η τυποποίηση των ονομάτων έχει αρχίσει 
 +ήδη να εφαρμόζεται σταδιακά στις 
 +πινακίδες;
 +
 +**Μ.Χ.:**
 +
 +Άρχισε αλλά ηγέρθη πόλεμος και το έργο 
 +συνεχώς σταματούσε. Τώρα εφαρμόζεται, 
 +εκτός από τις περιπτώσεις που αντιδρούν 
 +οι αρχές των διαφόρων χωριών. Η 
 +τυποποίηση του Δήμου έξω από τη 
 +Λευκωσία είναι Λακκιά, όχι Λατσιά, διότι 
 +είναι το κοινό ιστορικό όνομα, από το 
 +λάκκος. Τα Λατσιά είναι Τούρκικη 
 +προφορά, πρόσφατη. Είναι όπως το 
 +Τζυρκά. Αν το Τζυρκά δεν γινόταν Κυθρέα 
 +από πριν θα μπορούσα εγώ σήμερα να το 
 +σταματήσω; Ακόμα και τα παραδοσιακά 
 +ονόματα της Κύπρου **κυπροποιούνται** 
 +σήμερα και ακούγεται από το ραδιόφωνο 
 +«Γλυτζιώτισσα» και γράφεται σε σχολικά 
 +βιβλία «Τριμιθκιώτισσα».
 +</WRAP>
 +
 +<WRAP center round box 90%>
 +//**Πως να αρνηθείτε 20 αιώνες ιστορίας (από την Αθήνα χωρίς Ελληνοπληξία)**//
 +
 +----
 +
 +Μου έστειλε ένα γράμμα, λίγες μέρες 
 +αργότερα. «Φτωχό μου παιδί, Επονίτη μαζί 
 +και Αζέλμα», έγραφε ο σοφός. «Με 
 +ρώτησες επανειλημμένα πότε μια λέξη 
 +είναι ελληνική. Σε πήρα από τα μούτρα και 
 +σου απάντησα: Όταν την χρησιμοποιεί ο 
 +ελληνικός λαός, βλαμμένη. Συγχώρεσε με. 
 +Δεν κατάλαβα την αγωνία σου. Ξέρω πως 
 +ζεις και γράφεις σε χώρα, όπου 
 +ψαλιδοκώληδες φιλόλογοι ρίχνουν 
 +βιτισιές. Ξέρω πως τρέμεις μην σου 
 +ξεφύγει κανένα Μπορντέλο, κανένας 
 +ντιλεταντισμός και σε παραλάβουν αυτά 
 +τα φιλολογικά σκατόμυαλα, που θέλουν να 
 +καταργηθούν όλες οι Τούρκικες, 
 +φράγκικες, αγγλικές λέξεις και όροι από 
 +το λεξιλόγιο μας. Το να αρνηθεί κανείς 
 +όλες αυτές τις «ξένες» λέξεις και ρίζες, 
 +που αφθονούν στα σύγχρονα Ελληνικά, 
 +ισοδυναμεί - στο όνομα ενός ηλίθιου 
 +εθνικισμού - με το να απαρνηθεί είκοσι 
 +αιώνες ιστορίας του ελληνικού λαού. Αυτά 
 +είναι αιτήματα ανθρώπων που δεν 
 +ψυλλιάστηκαν τίποτα από ιστορία. Που 
 +δεν κατάλαβαν αυτό το αδιάκοπο και 
 +αυστηρό γαμήσι που είναι από χιλιάδες 
 +χρόνια η ιστορία του μεσογειακού χώρου, 
 +με όλους τους λαούς που δάνεισαν και 
 +δανείστηκαν, έδωσαν και πήραν, έσφαξαν 
 +και σφάχτηκαν, βίασαν και βιάστηκαν, αλλά 
 +και αλληλοφιλοξενήθηκαν, χορέψανε, 
 +γλέντησαν και φάγανε μαζί. Χωρίς τις 
 +χιλιάδες «ξένες» λέξεις που υπάρχουν 
 +στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα, δεν θα 
 +μπορούσαμε να μιλάμε. Άσε, λοιπόν, τους 
 +φιλόλογους να εξελληνίζουν το μακιγιάζ 
 +και να το βαφτίζουν ψιμυθίωση, άστους να 
 +φτωχαίνουν ακόμα περισσότερο τη 
 +γλώσσα και κοίτα τη δουλειά σου. Και αν 
 +πάει ποτέ κανένας ψαλιδοκώλης στον 
 +Παράδεισο, ας ζητήσει από τον 
 +Παντοδύναμο να καταργήσει αυτή την 
 +περσική λέξη. Αν τέλος με ρωτάς γιατί τα 
 +κάνουν όλα αυτά, θα σου απαντήσω: 
 +Επειδή αμφιβάλλουν βαθειά και δίκαια για 
 +την Ελληνική ταυτότητα τους. Γ ι’ αυτό και 
 +φοβούνται να ζητήσουν έναν τούρκικο 
 +καφέ στα καφενεία. Εδώ, όμως, θα σε 
 +αφήσω. Μιλώντας για Losers, νιώθω να 
 +μου έρχεται στούφος. Au revoir, ma petite». 
 +
 +//**Μαλβίνα Καράολη**// 
 +</WRAP>
  
 +{{tag> Κατάσταση:"Χρειάζεται Μετάφραση":"Χρειάζεται Τούρκικη Μετάφραση" Κατάσταση:"Χρειάζεται Μετάφραση":"Χρειάζεται Αγγλική Μετάφραση"
 +"Περιοδικά":"Τραίνο στην πόλη (Περιοδικό)":"Τραίνο στην πόλη - Τεύχος 10"
 +"Δεκαετία":"Δεκαετία 1990-1999"
 +Χρονιά:"1993"
 +Τοποθεσίες:Λεμεσός
 +"Θέμα":"Εθνικισμός/Ακροδεξιά" Θέμα:"Κυπριακή Διάλεκτος"}} 
el/magazines/traino/no_10/dialect.1598620226.txt.gz · Last modified: 2020/08/28 13:10 by no_name12