Αυτή η μπροσούρα εκδόθηκε από την Επιτροπή Συμπαράστασης στον Αντιρρησία Συνείδησης Γ. Πάρπα το 1989.

δικαίωμα ΣΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΣΤΡΑΤΕΥΣΗΣ για λόγους συνέιδησης

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Γ. ΠΑΡΠΑ

ΤΗΛ 02-ΧΧΧΧΧΧ 051-ΧΧΧΧΧ

ΤΚ ΧΧΧΧ ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Τι είναι αντιρρησίας συνείδησης

Αντιρρησίας συνείδησης είναι το άτομο εκείνο, που αρνείται την εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας, είτε τη συμμετοχή του σε στρατιωτικά προγράμματα και δραστηριότητες (π.χ. άρνηση πληρωμής φόρων για πολεμικές δαπάνες, βιομηχανική αντίρρηση κλπ.) για λόγους που του επιβάλλει η συνείδησή του ή οι φιλοσοφικές, ανθρωπιστικές, πολιτικές, ηθικές, θρησκευτικές, οικολογικές ή άλλες πεποιθήσεις του.

Η άρνηση στράτευσης μπορεί να είναι μερική, ν’ αφορά δηλαδή την αντίθεση σ ενα συγκεκριμένο στρατό, επειδή — κατά την άποψη του αντιρρησία — είναι φιλοπόλεμος, ρατσιστικός, εγκληματικός, κλπ. Οι μερικοί αρνητές θα δεχόντουσαν να συμμετέχουν σε κάποιον άλλο στρατό (λαϊκό, σοσιαλιστικό κλπ.), σύμφωνο με τις αντιλήψεις τους. Συχνά η μερική άρνηση δεν εκφράζεται άμεσα.

Οταν η άρνηση στράτευσης είναι γενική, τότε ο αντιρρησίας, ξεκινώντας από μια συνολική αντίθεση στη στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας, αρνείται κάθε μορφή βίας και τη συμμετοχή του σε οποιονδήποτε στρατό, αρνείται να γίνει —έστω και ακούσιος— συνεργός σε κάθε πράξη που στρέφεται ενάντια στην κοινωνία, τη φύση, τον πλανήτη.

Εκτός όμως απ’ τις δημόσιες μορφές άρνησης στράτευσης, υπάρχουν και εκείνες, όπως το τρελόχαρτο, η ανυποταξία ή η λιποταξία, που —με ακραία έκφραση την αυτοκτονία— αποτελούν μη άμεσες και φανερές μορφές άρνησης του στρατού και των συνθηκών του, ύστατες προσπάθειες περιφρούρησης της ατομικότητας, αυθόρμητες αντιστάσεις στη βία, τον αυταρχισμό και την ιεραρχία.

Σε πολλές χώρες έχει νομοθετηθεί για τους αντιρρησίες συνείδησης η δυνατότητα να υπηρετήσουν μιαν αναπληρωματική θητεία. Αυτή, είτε έχει τη μορφή της άοπλης στρατιωτικής θητείας, και προσφέρεται σ’ αυτούς που αρνούνται μόνο να πιάσουν όπλο, είτε έχει τη μορφή της κοινωνικής (ή πολιτικής) υπηρεσίας, κατά τη διάρκεια της οποίας ο αντιρρησίας συμμετέχει σε μια,κοινωνική, πολιτιστική, ειρηνιστική ή άλλη δραστηριότητα, σύμφωνη με τη συνείδησή του.

Αυτοί που απορρίπτουν και την αναπληρωματική θητεία, λέγονται ολικοί αρνητές και το κάνουν είτε γιατί είναι ενταγμένη στο στρατιωτικό σχεδίασμά, είτε γιατί πιστεύουν ότι οι διαδικασίες εξέτασης της συνείδησης προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, είτε γιατί θεωρούν πως η υποχρωπκή κοινωνική θητεία είναι ασυμβίβαστη με την προσωπική ελευθερία και την αυτοδιαχείριση της ζωής και της εργασίας, είτε γιατί τον θεωρούν θεσμό του κράτους και ενσωματωμένο στο σύστημα.

Απέναντι στην κρατική ρύθμισή της κοινωνικής θητείας έχει αναπτυχθεί μια ριζοσπαστική κριτική, που τη βλέπει σε μια εναλλακτική κοινωνική προοπτική. Πολλοί αντιρρησίες ζητούν ελεύθερη επιλογή του είδους και του τόπου διεξαγωγής της, ίση διάρκεια με τη στρατιωτική θητεία, ανεξαρτησία απ’ το στρατιωτικό σχεδίασμά και αυτοδιαχείρισή της απ’ τους ίδιους τους αντιρρησίες. Άλλοι τη φαντάζονται στα πλαίσια μιας εθελοντικής προσφοράς στην κοινωνία. Πρόκειται για την εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία· μια προσωπική συνεισφορά δηλαδή στους κοινωνικούς αγώνες, στην κατεύθυνση μιας συνολικής εναλλακτικής κοινωνικής αλλαγής.

Από το περιοδικό ΑΡΝΟΥΜΑΙ

Τι λέει η ΕΟΚ, το συμβούλιο της Ευρώπης και ο ΟΗΕ …

ΨΗΦΙΣΜΑ

περί της αρνήσεως στρατεύσεως για λόγους συνείδησεως (ΜΑΤΣΙΟΚΙ 7/2/83)

Το Ευρωπαϊκά Κοινοβούλιο

- έχοντας υπόψη το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώ- που εγγυάται το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψεως της συνειδήαεως και της θρησκευτικής συνειδήσεως.

- έχοντας υπόψη το ψήφισμα 337 (1967) και τη σύσταση 816 (1977) της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με το δικαίωμα της αρνήσεως στρατεύσεως για λόγους συνειδήσεως.

- έχοντας υπόψη τις νομοθεσίες των Κρατών μελών της Κοινότητας σχετικά με το δικαίωμα της αρνήσεως στρατεύσεως για λόγους συνειδήσεως.

- έχοντας υπόψη την νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και την Κοινή Δήλωση του Κοινοβουλίου του Συμβουλίου και της Επιτροπής [1] με την οποία οι θεσμοί αυτοί τόνισαν την πρωταρχική σημασία που αποδίδουν στο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως αυτά απορρέουν κυρίως από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

- έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος (εγγρ. Γ796/80, εγγρ. Γ803/79 και εγγρ. 1 '244/80).

- έχοντας υπόψη τις αναφορές αριθ. 14/80, 19/80, 26/80 και 42/80.

-έχοντας υπόψη την έκθεση της Νομικής Επιτροπής και τη γνωμοδότηση της Πολιτικής Επιτροπής (εγγρ. 1 “546/82).

1. υπενθυμίζει ότι το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκευτικής συνειδήσεως συγκαταλέγεται μεταξύ των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

2. επισημαίνει ότι η προστασία ελευθερίας της συνειδήσεως συνεπάγεται το δικαίωμα αρνήσεως της εκπληρώσεως της ένοπλης στρατιωτικής θητείας και εκείνο της εγκαταλείψεως της για λόγους συνειδήσεως.·

3. παρατηρεί ότι κανένα δικαστήριο και καμία επιτροπή δεν μπορεί να επέμβει στη συνείδηση ενός ατόμου και ότι μια δήλωση με τους προσωπικούς λόγους πρέπει συνεπώς να αρκεί, στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των περιπτώσεων, για την αναγνώριση του καθεστώτος του αρνιούμενου να στρατευθεί για λόγους συνειδήσεως·

4. επιβεβαιώνει ότι η εκπλήρωση μιας αναπληρωματικής θητείας, όπως προβλέπεται στο ψήφισμα ψήφισμα 337 (1967) της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ποινή και ότι πρέπει να διοργανώνεται στα πλαίσια του σεβασμού της αξιοπρέπειας του ενδιαφερομένου προσώπου και προς όφελος του συνόλου, πριν από όλα στον κοινωνικό τομέα και στον τομέα της βοήθειας και της συνεργασίας για την ανάπτυξη·

5. κρίνει ότι η διάρκεια αυτής της αναπληρωματικής θητείας, εφόσον αυτή πραγματοποιείται στα πλαίσια μιας πολιτικής διοικητικής υπηρεσίας ή. οργανώσεως δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη διάρκεια της κανονικής στρατιωτικής θητείας, συμπεριλαμβανομένων ίων στρατιωτικών ασκήσεων που αποτελούν συνέχεια της περιόδου βασικής στρατιωτικής εκπαιδεύσεως·

6. επιμένει στην ανάγκη προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών της Κοινότητας σχετικά με το δικαίωμα της αρνήσεως στρατεύσεως για λόγους συνειδήσεως με το νομικό καθεστώς του, με τις διαδικασίες που πρέπει να εφαρμοσθούν στο θέμα αυτό και με την αναπληρωματική θητεία·

7. επιμένει ότι είναι ανάγκη να γίνουν τέτοιες οι διαδικασίες ώστε να μην απαιτούν περισσότερο χρόνο αναμονής και διοικητικές δυσχέρειες όπως συμβαίνει τώρα συχνά·

8. καλεί τις Κυβερνήσεις και τα Κοινοβούλια των Κρατών μελών της Κοινότητας να εξετάσουν τις σχετικές με τον τομέα αυτό νομοθεσίες τους·

9. υποστηρίξει τις προσπάθειες που αποβλέπουν στη θέσπισή ενός δικαιώματος του ανθρώπου στην άρνηση στρατεύσεως για λόγους συνειδήσεως στα πλαίσια της Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου·

10. αναθέτει στον Πρόεδρο του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στις Κυβερνήσεις καθώς και στα Κοινοβούλια των Κρατών μελών, και στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης·