Κυπριακό Κινηματικό Αρχείο
Cyprus Movements Archive
Kıbrıs Sosyal Hareket Arşivi

Το φάντασμα της ΕΟΚΑ κυριαρχεί και στον πολιτισμό

Ο Πανίκος Χρυσάνθου σκηνοθέτης της ταινίας «Η ιστορία της Πράσινης Γραμμής» που προβλήθηκε πρόσφατα στους κινηματογράφους και είχε μεγάλη επιτυχία, προχώρησε σε απεργία πείνας για την πολεμική που δέχονται οι ταινίες του . Η απεργία πείνας κράτησε 13 μέρες και είχε αμέριστη τη συμπαράσταση εκατοντάδων απλών ανθρώπων που υπέγραψαν το ψήφισμα συμπαράστασης. Ανάμεσα τους πολλοί επώνυμοι άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, και ακαδημαϊκοί. Στήριξη είχε και από κάποια πολιτικά κόμματα και οργανώσεις όπως το ΑΚΕΛ αλλά και από Τουρκοκυπρίους, όπως η Νεσιέ Γιασίν., ο ακαδημαϊκός Νιαζί Γκιζιλγιουρέκ, τ/κ συνδικαλιστες και δημοσιογράφοι, τη Δικοινοτική Χορωδία και άλλους.

Μέσω της απεργίας του ο Πανίκος πρόβαλε τρία αιτήματα. Ζητούσε από το ΡΙΚ, το οποίο έχει τα δικαιώματα της προβολής για τις δύο ταινίες του «ΑΚΑΜΑΣ» και το «ΤΕΙΧΟΣ ΜΑΣ» να τις προβάλει. Και οι δύο ταινίες είναι «κομμένες» από το ΡΙΚ και αποκλεισμένες από φεστιβάλ. Ζητά από το υπουργείο Παιδείας να γίνει έρευνα για τα οικονομικά προβλήματα για την ταινία «ΑΚΑΜΑΣ» και πού οφείλονται αυτά. Να λυθούν οικονομικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν με τα διοικητικά μέτρα και τις καθυστερήσεις και την απαγόρευση της προβολής της ταινίας. Ζητά να γίνουν αλλαγές στο σύστημα αξιολόγησης και χρηματοδότησης ταινιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ώστε να μη υπάρχουν διακρίσεις και αποκλεισμοί. Πράγμα το οποίο πιστεύει ότι συμβαίνει με τον ίδιο, λόγο του περιεχομένου των ταινιών του.

Το Υπουργείο του είπε πως: «δεν κάνουν έρευνα, γιατί για αυτούς είναι λυμένο το θέμα της ταινίας «Ακάμας» και ότι οι ισχυρισμοί του είναι ανυπόστατοι. Ποιος αποφάσισε χωρίς έρευνα και αυθαίρετα ότι τάχα οι ισχυρισμοί του Πανίκου είναι ανυπόστατοι. Οι ίδιοι άνθρωποι που κάνουν την διανομή του κονδυλιού για τις ταινίες. Οι ίδιοι άνθρωποι που ευθύνονται με τις παρεμβάσεις τους και τις «συστάσεις» τους για τις καθυστερήσεις και τελικά τον αποκλεισμό της ταινίας. Ο ίδιοι αποφασίζουν και διατάσσουν και χαρακτηρίζουν το θέμα «λυμένο»

Χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης ανέφερε σε συνέντευξη του πως ο πρώην πρόεδρος Τάσος Παπαδόπουλος έδωσε εντολή πριν τελειώσει καν η ταινία «ΑΚΑΜΑΣ» και πριν τη δει κανένας, να μη προβληθεί γιατί τάχα προσβάλει την ΕΟΚΑ. Το ΑΚΕΛ όταν ζήτησε ενημέρωση από το ΡΙΚ γιατί δεν προβάλλονται οι ταινίες «ΑΚΑΜΑΣ» και «Το Τείχος μας» πήρε την απάντηση: ότι «θα υπάρξουν αντιδράσεις» Στον ίδιο τον σκηνοθέτη ανεπίσημα, του είπαν ότι: «αντιδρά η ένωση αγωνιστών τη ΕΟΚΑ» . Δηλαδή η Ένωση Αγωνιστών μπορεί να έχει Βέτο και να αποφασίζει για το ποια ταινία θα προβληθεί ή όχι; Μήπως δεν είναι αυτοί που απειλούσαν να κλείσουν το ΡΙΚ για τις εκπομπές του «Χωρίς Πλαίσια» .

Ο Αναστασιάδης πήγε στην Ινδία και δήλωσε πως θα δώσει κίνητρα για στους βιομήχανους για την παραγωγή ταινιών στην Κύπρο. Το Bollywood στη Κύπρο!!!. Η υποκριτική και η υποκρισία μαζί χωρίς όρια. Αυτά την ίδια ώρα που πολεμά μια παραγωγή γιατί θα ενοχληθούν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ όπως ακριβώς έκανε και για το ζήτημα του Ενωτικού δημοψηφίσματος και οδήγησε στην διακοπή των συνομιλιών. Την ίδια ώρα μάλιστα που περιορίζει και κόβει τα κονδύλια όχι μόνο για τον κινηματογράφο αλλά συνολικά για τον πολιτισμό.

Ο Σύνδεσμος Σκηνοθετών Κύπρου αποφάσισε να μιλήσει μόνο όταν προκλήθηκε από τα ΜΜΕ. Είπε πως ο Πανίκος Χρυσάνθου δεν είναι μέλος τους. Όμως αυτό που έχει σημασία δεν είναι αν είναι μέλος τους ή όχι αλλά αυτά που καταγγέλλει. Ούτε κουβέντα δεν βρήκαν να πουν για την λογοκρισία των ταινιών του. Αυτή η στάση έσπρωξε αρκετούς σκηνοθέτες να κατακρίνουν τη στάση του Συνδέσμου Σκηνοθετών και να υπερασπιστούν το Πανίκο στο θέμα της λογοκρισίας.

Ο ίδιος ο υπουργός παιδείας κάτω από την πίεση και τις αντιδράσεις αναγκάστηκε να τον συναντήσει και του υποσχέθηκε να μελετήσει το θέμα και ότι θα βοηθήσει !!! Όμως και εδώ ισχύει η φράση «πας παραπονεμένος φεύγεις ευχαριστημένος και η δουλεία σου δεν γίνεται». Η άμεση άρση της απαγόρευσης των λογοκριμένων ταινιών του Πανίκου ήταν κάτι που μπορούσε να το λύσει άμεσα και να ικανοποιήσει το σχετικό αιτήματα του Σκηνοθέτη. Ούτε τοποθετήθηκε δημόσια αλλά ούτε πήρε θέση στο θέμα αυτό .

Παρά τις υποσχέσεις του υπουργού Παιδείας και τον τερματισμό της απεργίας πείνας ο Πανικός δηλώνει έτοιμος να συνεχίσει το αγώνα του. Έχει στηθεί και μία επιτροπή συμπαράστασης και διεκδίκησης των αλλαγών που ζητά για τον κινηματογράφο και τις πολιτιστικές υπηρεσίες του υπουργείου.

Κανένας πολιτισμός δεν μπορεί να υπάρξει μέσα από την λογοκρισία .Αν μια ταινία που αναφέρεται σε κάποια γεγονότα της εποχής της ΕΟΚΑ δεκάδες χρόνια μετά λογοκρίνεται και «κόβεται», ακόμα και μετά την «αυτολογοκρισία» του ίδιου του σκηνοθέτη για να «περάσει» τον κρατικό έλεγχο, αυτό δεν μπορεί να λέγεται πολιτισμός και οι υπηρεσίες του υπουργείου παιδείας δεν μπορούν να λέγονται «πολιτιστικές υπηρεσίες» αλλά «προπαγάνδας».

Για αυτό ο κάθε δημοκράτης είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί με τις απόψεις του Πανίκου Χρυσάνθου πρέπει να υπερασπιστεί το δικαίωμα της έκφρασης του μέσα από τις ταινίες του χωρίς λογοκρισία και αποκλεισμούς.

Νίκος Αγιομαμίτης