Κυπριακό Κινηματικό Αρχείο
Cyprus Movements Archive
Kıbrıs Sosyal Hareket Arşivi

Δεν μπορείς να αδικήσεις την Κυπριακή κοινωνία. Μαθαίνει σιγά σιγά. Για 30 χρόνια λ.χ. το σύνταγμα παρείχε δικαιώματα στον πολίτη και κανείς δεν το υποψιάστηκε. Φτάσαμε σε σημείο να έχουμε ένα σύνταγμα κράτους πιο φιλελεύθερο απ' την κοινωνία. Και ύστερα άντε να είσαι και αναρχικός σε τέτοιο κομφούζιο. Όπως και νάχει το πράγμα, αφού φάγαμε και ήπιαμε τη δεκαετία του 80, αποφασίσαμε τη δεκαετία του 90 να διεκδικήσουμε και τα πολιτικά μας δικαιώματα. Έτσι είναι, όπως έλεγαν και οι Μαρξιστές, τα πράγματα πάνε με στάδια. Έτσι το '90 ανακαλύψαμε ότι η αστυνομία δεν πρέπει να δέρνει τον κόσμο. Η Βουλή μάλιστα έκανε και ειδική συνεδρίαση επί του θέματος. Οι σύνδεσμοι αγωνιστών ΕΟΚΑ, οι φίλοι του Γιωρκάτζη κλπ. δε διαμαρτυρήθηκαν γιατί έφαγε ξύλο και ένας δικός τους τότε, ο Λάζαρος Μ. Έτσι όλα πήγαν καλά. Βουλή και λαός συνέχισαν να αγωνίζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην άλλη πλευρά της Κύπρου.

Το '91 μετά από καταγγελίες για ξυλοκοπήματα Τουρκοκυπρίων από αστυνομικούς δημιουργήθηκε στη Λεμεσό μια επιτροπή για τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Η αστυνομία έψαξε να μάθει ποιοι ήταν, η Σημερινή τους βάφτισε «πράκτορες του Ντεκτάς», μια βουλευτίνα απαίτησε να ζητήσουν συγνώμη από τους πρόσφυγες! Τώρα τι σχέση είχαν οι πρόσφυγες με τον Χασάν που τον έκανε μαύρο στο ξύλο η αστυνομία στον Τουρκομαχαλλά της Λεμεσού, άλλη ιστορία. Είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων βλέπετε.

Ύστερα ήρθε ένας Δανός και έγραψε μια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κύπρο όπου ανάμεσα στα άλλα επέκρινε και τη συμπεριφορά της Αστυνομίας απέναντι στους Τουκροκυπρίους. Η επιτροπή είχε ουσιαστικά παραλύσει μέχρι το καλοκαίρι του '92. Εν μέρει η Αστυνομία έγινε πιο διακριτική και εν μέρει η παρέμβαση μιας ομάδας από τη Λευκωσία (της εργατικής Δημοκρατίας) είχε σπάσει τα νεύρα των πάντων που εμφανίζονταν πλέον σε συγκεντρώσεις μόνο όταν υπήρχε θέμα άμεσης παρέμβασης (για το φόλκλορ των εσωτερικών της επιτροπής θα τα πούμε σε άλλη φάση - τελικά όσο και να σε σπάζει ο άλλος, τι να πεις; τόσο καταλαβαίνει, αυτό πιστεύει, αυτό κάνει). Έτσι η επιτροπή δεν ήταν στα πέριξ για να πει κουβέντα. Αλλά και να έλεγε είναι αμφίβολο αν θα το δημοσίευαν οι εφημερίδες. Ο «Φιλελεύθερος» μάλιστα διά φωνής του αρχισυντάκτη του κ. Λυκαύγη, ζήτησε από όσους συνάντησε ο Δανός στην επίσκεψη του στην Κύπρο να πουν τι του είπαν. Και το θέμα τέθηκε και ιδεολογικά. Συνάντησε τους νεοκύπριους - άρα πρέπει να απολογηθούν.

Έτσι στη Μακάρεια Δημοκρατία μας αντί μια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα να ερεθίσει τουλάχιστον έστω την ανθρώπινη περιέργεια - «μα καλά σιόρ έδερεν κανέναν η αστυνομία;» - αντίθετα δημιούργησε ένα καθεστώς Ιεράς εξέτασης για όσους υποστηρίζουν την επαναπροσέγγιση. Βεβαίως ξεχάστηκε τελείως ότι είναι και οι Τ/Κ πολίτες αυτής της δημοκρατίας. Τα ανθρώπινα δικαιώματα σ’ αυτό τον τόπο έχουν εθνικά χρώματα - όϊ παίζομεν καλό.

Και ο ύστατος εξευτελισμός. Ο Ατταλίδης να γράφει γράμμα στον Φιλελεύθερο και να δηλώνει οργισμένος ότι είναι Έλληνας και ότι ποτέ δεν υπήρξε μέλος του Νεοκυπριακού Συνδέσμου. Και να καλεί μάλιστα το σύνδεσμο να δημοσιεύσει τα αρχεία του για του λόγου το αληθές. Είδες ο μεγάλος που μας βγήκε Γαλιλαίος; Και όλα αυτά για μια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα παρακαλώ…

Και καθώς εξελισσόταν αυτό το σήριαλ, γίνεται και μια ληστεία στη Λεμεσό, πιάνουν κάτι υπόπτους, του δίνουν ένα γερό ξύλο του ενός και τελικά αποδεικνύεται ότι ήταν αθώοι. Και ξαφνικά ξεσπά «το ελευθεριακό πνεύμα». Με πρώτη τη Σημερινή που είχε γράψει πριν λίγους μήνες ότι τους νεοκύπριους «έπρεπε να τους πολυβολούν». Συστάθηκαν επιτροπές, έγινε διερεύνηση και πάει.

Σαν ελάχιστη συνεισφορά στην αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σ’ όλη την Κύπρο δημοσιεύουμε πιο κάτω 2 ντοκουμέντα. Μια ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας ενάντια στον Κοινωνικό Ρατσισμό που λογόκριναν όλες οι εφημερίδες την ίδια ακριβώς εποχή που σκίζονταν για τα βασανιστήρια σε βάρος των αθώων πολιτών. Η άλλη ανακοίνωση είναι η τελευταία έκθεση της επιτροπής για τους Τουρκοκύπριους - αυτόπτης μαρτυρία σε δικηγόρο. Ούτε αυτή δημοσιεύτηκε.

Τι να γίνει; Έχει στάδια η υπόθεση ακόμα. Και δυστυχώς το σύνταγμα της Ζυρίχης είναι ακόμα πολύ μπροστά από την κοινωνία.